Vergi Sirküleri 29 : 7440 Sayılı Kanun Kapsamında Matrah ve Vergi Artırımına İlişkin Açıklamalar

VERGİ SİRKÜLERİ

SİRKÜLER TARİHİ : 14.3.2023

SİRKÜLER NO : 2023/29

7440 SAYILI KANUN KAPSAMINDA MATRAH VE VERGİ ARTIRIMINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR

(7440 Sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun” 12/3/2023 tarih, 32130 sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanmıştır.)

Söz konusu Kanun’un 5. maddesinde matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümler 9. maddesinde ise başvuru ve ödeme şekline ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. Ayrıca geçici madde 1 ile Kanun’un 5. maddesinin 2022 yılı uygulamasına yer verilmiştir. Bu sirkülerimizde Kanun’un; gelir ve kurumlar vergileri, katma değer vergisi, gelir (stopaj) ve kurumlar (stopaj) vergilerinde matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümleri hakkında açıklamalara yer verilmektedir.

1. Matrah ve vergi artırımının kapsamı

7440 Sayılı Kanun’un yukarıda belirtilen hükümleri kapsamında;

1. Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 2018, 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ilişkin olarak vermiş oldukları yıllık beyannamelerinde (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) vergiye esas alınan matrahlarını Kanun’da yer alan oranlarda artırmaları durumunda,
2. Katma değer vergisi mükelleflerinin 2018, 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ilişkin olarak, her bir vergilendirme dönemine ait verdikleri (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) beyannamelerindeki hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden Kanun’da yer alan oranlara göre belirlenecek katma değer vergisini, vergi artırımı olarak beyan etmeleri durumunda,
3. Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. ve 30. maddeleri kapsamında yapılan bazı ödemeler (ücret, serbest meslek, kira, kar dağıtımı, yıllara sari inşaat ve onarım işleri, çiftçiler ile vergiden muaf esnaftan yapılan mal ve hizmet alımları) üzerinden vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların, 2018, 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ilişkin olarak, her bir vergilendirme dönemine ait verdikleri (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) muhtasar beyannamelerinde yer alan bu ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden Kanun’da yer alan oranlarda hesaplanacak vergiyi beyan etmeleri durumunda, bu mükellefler nezdinde söz konusu vergileri ödemeyi kabul ettikleri yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacaktır.

Yukarıda belirtilen mükellefler matrah ve vergi artırımlarını 2018, 2019, 2020 ve 2021 yılları için yapabilecektir. 2017 ve öncesi yıllar matrah artırımı açısından Kanun’un kapsamına girmemektedir.

Diğer taraftan mükellefler yukarıda yer verilen vergilerin tamamı ve kapsama giren bütün yıllar için matrah artırımında bulunabilecekleri gibi, kapsama giren vergi türlerinden bir veya bir kaçı ya da kapsama giren yılların bir veya bir kaçı için ayrı ayrı matrah ve vergi artırımı talebinde de bulunabileceklerdir.

1. Gelir ve kurumlar vergisinde matrah artırımı
2. Matrah artırım oranı ve ödeme şartı

7440 Sayılı Kanun’un 5. maddesi ilk fıkrası uyarınca, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri 2018 ila 2021 yıllarına ilişkin olarak vermiş oldukları yıllık beyannamelerinde vergiye esas alınan matrahlarını, 31 Mayıs 2023, Çarşamba akşamına kadar başvuruda bulunarak en az aşağıdaki tabloda yer verilen oranlarda artırdıkları taktirde, artırılan gelir veya kurumlar vergilerinin, en geç 30 Haziran 2023, Cuma günü sonuna kadar peşin veya ilk taksiti aynı tarihe kadar ödenmek üzere üzere aylık dönemler halinde azami on iki eşit taksitte ödenmesi şartıyla, kendileri hakkında artırımda bulunulan yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak bu vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmayacaktır. Ancak, matrah artırımına konu vergilerin süresinde ödenmemesi halinde bu madde hükmünden yararlanılmayacaktır.

Örnek 1: 2020 yılına ilişkin olarak matrah artırımında bulunmak isteyen bir kurumlar vergisi mükellefinin ilgili yıl kurumlar vergisi beyannamesinde beyan etmiş olduğu matrahının 10.000.000 TL olduğunu varsayalım. 2020 yılına ilişkin kurumlar vergisi açısından daha sonra herhangi bir inceleme veya tarhiyata muhatap olunmaması için bu Kanun kapsamında (10.000.000 * % 25 =) 2.500.000 TL’lik matrah artırımında bulunması gerekmektedir. Artırılan bu matrah üzerinden Kanun’da belirtilen oranda (% 20 veya % 15) ve sürelerde vergi ödenmesi gerekecektir.

1. Asgari matrah artırım tutarları

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, artırımda bulunmak istedikleri yıl ile ilgili olarak vermiş oldukları gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde;

– Zarar beyan edilmiş olması veya

– İndirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da

– Hiç beyanname verilmemiş (ilgili yıllarda faaliyette bulunmuş veya gelir elde etmiş olup da bu faaliyetlerini ve gelirlerini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakanlar dahil)

olması halinde, vergilendirmeye esas alınacak matrahlar aşağıdaki tablolarda yer alan tutarlardan az olamayacaktır.

1. Gelir vergisi mükellefleri

Gelir vergisi mükellefleri, bilanço ve işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ve serbest meslek erbabı ile basit usule tabi mükellefler ve gelirleri sadece gayrimenkul sermaye iradından (GMSİ) oluşan mükellefler şeklinde gruplanmış ve her bir grup için ayrı asgari matrah artırım tutarları belirlenmiştir.

(*) Gayrimenkul sermaye iradı dolayısıyla matrah artırımında bulunan mükellefler için konut kiralarına ilişkin GVK 21. maddede yer alan istisna tutarı dikkate alınmayacaktır.

2. Kurumlar vergisi mükellefleri

Yukarıda “II/A Matrah artırım oranı ve ödeme şartı” bölümünde yer verilen oranlar uygulanmak suretiyle hesaplanan matrahların asgari artırım tutarlarının altında kalması durumunda inceleme ve tarhiyata muhatap olunmaması açısından matrah artırımında yukarıdaki asgari tutarların dikkate alınması gerekmektedir.

Örnek 2: 2021 yılına ilişkin matrah artırımı yapmayı düşünen bir kurumun ilgili yıl kurumlar vergisi beyannamesinde beyan ettiği matrah 800.000 TL’dir. Bu matrah üzerinden ilgili yılın oranı dikkate alınarak hesaplanan matrah artırımı tutarı (800.000 * % 20=) 160.000 TL olacaktır. Ancak bu tutar ilgili yıl için belirlenen asgari matrah tutarının (260.000 TL) altında olduğundan, matrah artırımında bulunmak isteyen bu mükellefin artırımı asgari 260.000 TL üzerinden yapması gerekmektedir.

1. Artırılan matrahlar üzerinden hesaplanacak verginin oranı

Yukarıdaki şekilde artırılan matrahlar % 20 oranında vergilendirilir ve üzerinden ayrıca herhangi bir vergi alınmaz. Buna göre yukarıda yer alan 2 numaralı örneğimizdeki kurumlar vergisi mükellefi tarafından 2021 yılına ilişkin olarak artırılan 260.000 TL’lik matrah üzerinden (260.000 * % 20 =) 52.000 TL’lik verginin bu Kanun kapsamında ödenmesi gerekecektir.

Ancak gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, artırımda bulunmak istedikleri yıla ait yıllık beyannamelerini;

– Kanuni sürelerinde vermiş,

– Bu beyannameler üzerinden tahakkuk eden vergilerini süresinde ödemiş,

– Bu vergi türleri için 7440 Sayılı Kanun’un 2. ve 3. madde (yapılandırma) hükümlerinden yararlanmamış,

olmaları şartıyla, artırılan matrahları % 15 oranında vergilendirilecektir.

2 numaralı örneğimizdeki kurumun 2021 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesini kanuni süresinde verdiği, bu beyanname üzerinden tahakkuk eden vergilerini süresinde ödemiş olduğu ve Kanun’un 2. ve 3. madde hükümlerinden yararlanmadığı kabul edildiğinde, bu mükellef tarafından ödenecek olan vergi 52.000 TL yerine (260.000 * % 15 =) 39.000 TL olacaktır.

Gelir ve kurumlar vergisi matrah artırımı sonucunda yukarıdaki vergi oranlarının uygulanması suretiyle hesaplanarak tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden (beyannameye bağlı damga vergisi hariç) %10 indirim yapılacak ve taksitlendirmeler için geçerli katsayı uygulanmayacaktır.

1. Yatırım indirimi istisnasına tabi kazançlar üzerinden hesaplanan stopajda artırım

7440 Sayılı Kanun’un 5. maddesinin ilk fıkrası (d), (e) ve (f) bentlerinde Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 61. maddesine göre vergi tevkifatına tabi tutulması gerekli yatırım indirimine tabi istisna kazançları bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin vergi ve matrah artırımına ilişkin hükümler yer almaktadır.

1. Vergi ve matrah artırım oranları
2. Yatırım indiriminden yararlanan istisna kazançlarını muhtasar beyanname ile beyan etmiş olan mükellefler

Kurumlar vergisi mükelleflerinin 2018 ila 2021 yıllarında yukarıda belirtilen istisna kazançlarının bulunması durumunda, vergi incelemesine ve tarhiyata muhatap olmamaları için bu kazanç ve iratlar üzerinden tevkif edilen vergileri, 31 Mayıs 2023, Çarşamba akşamına kadar, ait olduğu yıla ilişkin olarak sirkülerimizin “II/A Matrah artırım oranı ve ödeme şartı” bölümünde yer verilen oranlarda (2018 için % 35, 2019 için % 30, 2020 için % 25 ve 2021 için % 20) artırmaları gerekmektedir. İlgili yıllarda bu tutarları muhtasar beyannamelerine dahil etmiş olan bu kurumlar vergisi mükellefleri için Kanun’da asgari matrah veya vergi tutarları belirlenmemiştir.

1. Yatırım indiriminden yararlanan istisna kazançlarını muhtasar beyanname ile beyan etmemiş olan mükellefler

Kurumlar vergisi mükelleflerinin bu kazanç ve iratları 2018 ila 2021 yıllarında muhtasar beyanname ile beyan etmemiş olmaları halinde, bu yıllara ilişkin olarak vergi incelemesine ve tarhiyata muhatap olmamaları için, bu kazanç ve iratlara ait tevkifat matrahlarını asgari kurumlar vergisi matrahlarının % 50’sinden az olmamak kaydıyla 31 Mayıs 2023, Çarşamba akşamına kadar beyan etmeleri şarttır. Artırılan matrahlar üzerinden % 15 oranında vergi hesaplanacaktır. Yıllar itibariyle asgari matrah artırım tutarları ile hesaplanması gereken vergi oranlarına ilişkin tablo aşağıdadır:

2. Kurumlar vergisinde matrah artırımı şartı

Belirtilen istisna kazançların muhtasar beyanname ile beyan edilip edilmediğine bakılmaksızın, yukarıdaki hükümlerden yararlanarak artırımda veya beyanda bulunan mükelleflerin, bu yıllara ilişkin olarak vergi incelemesi ve tarhiyata muhatap olmamaları için ilgili yıllarda vergiye esas alınan kurumlar vergisi matrahlarını da sirkülerimizin “II/B Asgari matrah artırım tutarları” bölümünde yer alan tutarlardan az olmamak üzere, yine sirkülerimizin “II/A Matrah artırım oranı ve ödeme şartı” bölümünde yer verilen açıklamalar çerçevesinde artırmaları şarttır.

1. Zarar mahsubu

7440 Sayılı Kanun uyarınca, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararlarının % 50’si, 2022 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilemeyecektir.

7440 Sayılı Kanun uyarınca matrah artırımında bulunmaya karar veren mükelleflerin 31 Mayıs 2023, Çarşamba akşamına kadar bu artırımı yapmaları gerekmektedir.

Ancak önceki yıllar için (2018, 2019, 2020 ve 2021) verilmiş olan beyannamelerde gerçekleştirilen geçmiş yıl zararı mahsuplarına ilişkin olarak herhangi bir düzeltme yapma zorunluluğu bulunmamaktadır.

2022 yılı ve izleyen yıllar için verilecek olan gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri bakımından mükelleflerce yapılacak işlem sadece, 2021 yılından 2022 yılına devreden indirim süresi geçmemiş geçmiş yıl zararlarından matrah artırımında bulunulan yıllara ilişkin olan tutarların yarısının dikkate alınmasıdır.

Örnek 3: Kurumlar vergisi mükellefi (A) A.Ş.’nin 2022 yılı ticari bilanço karı 7.400.000 TL ve kanunen kabul edilmeyen giderleri de 400.000 TL’dir. Ayrıca kurumun geçmiş yıllardan devreden 8.000.000 TL tutarında mali zararı bulunmaktadır. Bu zararın yıllara göre dağılımı aşağıdaki gibidir:

Mükellef kurum 2018, 2019 ve 2020 yıllarına ilişkin olarak kurumlar vergisi matrah artırımında bulunmuştur.

Bu veriler ışığında kurumun 2022 yılı kurumlar vergisi hesabı aşağıdaki şekilde olacaktır:

(*) Zarar beyan edilmiş olan 2019 ve 2020 yıllarına ilişkin olarak mükellef kurum tarafından matrah artırımında bulunulduğundan bu yıllara ilişkin mali zararların yarısı dikkate alınacaktır. Matrah artırımında bulunulan 2018 yılından gelen geçmiş yıl zararı bulunmadığından vergi hesabına etkisi olmayacaktır. Diğer taraftan 2021 yılına ilişkin matrah artırımında bulunulmadığı için, bu yıldan gelen zararın tamamı 2022 yılı beyannamesinde mahsup edilebilecektir.

Matrah artırımından önce 2022 yılı kurumlar vergisi beyannamesini vermis ve matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların tamamını indirim konusu yapmış olanlar, bu beyannamelerini matrah artırımı yapılması için öngörülen başvuru süresi içinde düzeltmeleri halinde vergi cezası kesilmez, gecikme faizi hesaplanmaz. Bu şekilde yapılan düzeltmeler üzerine tahakkuk eden vergilerin beyannamenin verildiği tarihten itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekir. Bu şekilde yapılan kurumlar vergisi beyannamesinin düzeltilmesi 2022 yılı geçici vergi beyannamelerinin de düzeltilmesini gerektirmeyecektir.

1. İşe başlama ve işi bırakma durumunda matrah artırımı

İşe başlama ve işi bırakma gibi nedenlerle kıst dönemde faaliyette bulunmuş mükellefler hakkında ilgili yıllar için belirlenen asgari matrahlar, faaliyette bulunulan ay sayısı (ay kesirleri tam ay olarak) dikkate alınarak hesaplanır.

1. Gelir ve kurumlar vergisi matrah artırımına ilişkin diğer hükümler

İstisna ve indirimler nedeniyle gelecek yıllarda matrahtan indirim konusu yapılabilecek tutarlar ile geçmiş yıl zararları bu madde hükmüne göre artırılan matrahlardan indirilemeyecektir. Yani bu mahsuplar yapılmadan, Kanun kapsamında artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan vergilerin ödenmesi gerekmektedir.

Matrah artırımında bulunan mükelleflerin yıllık gelir ve kurumlar vergisine mahsuben daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergilerin iadesi ile ilgili taleplerine ilişkin inceleme ve tarhiyat hakkı saklıdır.

Hesaplanarak veya artırılarak ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak kabul edilmez, mahsup ve iade konusu yapılmaz.

Matrah artırımında bulunulan vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak, bu Kanunun yayımlandığı tarihinden önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınır.

III. Katma değer vergisinde artırım

1. Vergi artırım usulü, artırım oranları ve ödeme şartı

7440 Sayılı Kanun’un 5. maddesi üçüncü fıkrası uyarınca katma değer vergisi mükelleflerinin, her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) beyannamelerindeki hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden aşağıdaki tabloda yer alan oranlara göre belirlenecek katma değer vergisini vergi artırımı olarak 31 Mayıs 2023, Çarşamba akşamına kadar beyan etmeleri ve beyan edilen vergiyi en geç 30 Haziran 2023, Cuma günü sonuna kadar peşin veya ilk taksiti aynı tarihe kadar ödenmek üzere aylık dönemler halinde azami on iki eşit taksitte ödemeleri şartıyla, bu mükellefler nezdinde vergi artırımında bulunulan yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır. Ancak, vergi artırımına konu vergilerin süresinde ödenmemesi halinde bu madde hükmünden yararlanılmayacaktır.

Kanun kapsamına giren yıllar itibarıyla artırımda kullanılacak vergi oranlarını gösteren tablo aşağıdadır:

Katma Değer Vergisi vergi artırımı sonucunda yukarıdaki oranların uygulanması suretiyle hesaplanarak tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden (beyannameye bağlı damga vergisi hariç) %10 indirim yapılacak ve taksitlendirmeler için geçerli katsayı uygulanmayacaktır.

Katma değer vergisi mükelleflerinin, artırıma esas alınan ilgili yılın vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunmaları zorunludur. Başka bir anlatımla aylık olarak vergi artırımı yapılması söz konusu değildir.

Mükelleflerin artırımda bulunmak istedikleri yıl içinde işe başlamaları ya da işi bırakmaları halinde, faaliyette bulunulan vergilendirme dönemleri için bu maddede belirtilen esaslar çerçevesinde artırımda bulunulur.

Mükelleflerin artırımda bulunmak istedikleri yıl içindeki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak bu Kanun’un yayımlandığı tarihten önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar, ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınır.

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (c) bendi ve geçici 17. maddesine göre tecil-terkin uygulamasından faydalanan mükelleflerde artırıma esas tutarın belirlenmesinde, tecil edilen vergiler hesaplanan vergiden düşülür.

Artırım talebinde bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırım talebinde bulunulan dönemler için, sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden ve artırım talebinde bulunulan dönemler için ihraç kaydıyla teslimlerden veya iade hakkı doğuran işlemlerden doğan terkin ve iade işlemleri ile 3065 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamındaki işlemler veya müteselsil sorumluluk kapsamındaki işlemlerle ilgili inceleme ve tarhiyat hakkı saklıdır. Sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden yapılan incelemelerde artırım talebinde bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemez.

Yukarıdaki esaslar çerçevesinde hesaplanarak ödenen katma değer vergisi, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak nazara alınmaz, ödenmesi gereken katma değer vergilerinden indirilmez veya herhangi bir şekilde iade konusu yapılmaz.

1. İstisna kapsamındaki teslim ve hizmetleri bulunan mükelleflerde KDV artırımı
2. İşlemlerinin tamamı istisna kapsamında olan veya hesaplanan KDV’si bulunmayan mükellefler

7440 Sayılı Kanun’un 5. maddesinin üçüncü fıkrasının b/3 numaralı bendinde

• İlgili takvim yılı içindeki işlemlerin tamamının istisnalar kapsamındaki teslim veya hizmetlerden oluşması,
• Tecil-terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerden oluşması veya,
• Diğer nedenlerle hesaplanan katma değer vergisi bulunmaması,

halinde katma değer vergisi açısından inceleme ve tarhiyata muhatap olunmaması için öncelikle mükellefiyet türüne göre gelir veya kurumlar vergisi yönünden matrah artırımı yapılması gerektiği hükmü yer almaktadır. Bu mükellefler ilgili yıl/yıllar için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımından yararlanmak ve artırılan matrahlar üzerinden %18 oranında katma değer vergisi artırımında bulunmak suretiyle bu maddeden yararlanabileceklerdir.

2. İşlemlerinin bir kısmı istisna kapsamında olan mükellefler

İlgili takvim yılı içinde yukarıdaki işlemlerin yanı sıra vergiye tabi işlemlerin de mevcudiyeti nedeniyle hesaplanan vergisi çıkan veya yıl içinde beyannamelerinin tamamını vermekle birlikte beyannamelerinin bazılarında hesaplanan katma değer vergisi bulunmayan mükelleflerin bu madde hükmüne göre ödemeleri gereken katma değer vergisi tutarı, gelir veya kurumlar vergisinden artırılan matrahlar üzerinden hesaplanacak % 18 oranındaki katma değer vergisi tutarından aşağı olmamak kaydıyla hesaplanan katma değer vergisi bulunan beyannamelerdeki vergiler toplamına sirkülerimizin III-A bölümü tabloda belirtilen oranlar uygulanmak suretiyle hesaplanır. Bu kapsama giren mükellefler, gelir veya kurumlar vergisi için matrah artırımında bulunmamaları halinde bu madde hükmünden yararlanamaz.

Buna göre beyanlarının gerek tamamı gerekse de bir kısmı yukarıda yer verilen işlemlerden oluşan mükelleflerin KDV artırımı yapabilmeleri için öncelikle gelir veya kurumlar vergisinden matrah artırımı yapmaları gerekmektedir. Bu şekilde artırılan matrahlara % 18 oranının uygulanması suretiyle bulunacak olan tutar, varsa ilgili yıla ilişkin toplam hesaplanan KDV tutarı ile karşılaştırılacak, hangisi fazla ise onun beyan edilmesi gerekecektir. İlgili yıl hesaplanan KDV tutarının bulunmaması durumunda ise artırılan gelir ve kurumlar vergisi matrahları üzerinden % 18 oranında hesaplanan vergi KDV artırımı olarak beyan edilecektir.

1. Hiç beyanname vermemiş veya bir kısmını vermemiş olan mükelleflerde artırım
2. Bir aylık vergilendirme dönemine tabi olan mükellefler

Bir aylık vergilendirme dönemine tabi olan katma değer vergisi mükelleflerince artırımda bulunulmak istenilen yıl içindeki vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak:

1. Verilmesi gereken katma değer vergisi beyannamelerinden en az üç döneme ait beyannamenin verilmiş olması halinde, bu yıla ait dönemlerden verilmiş olan beyannamelerdeki hesaplanan katma değer vergisi tutarlarının ortalaması bir yıla iblağ edilerek, artırıma esas olmak üzere yıllık hesaplanan katma değer vergisi tutarı bulunur ve bu tutar üzerinden üçüncü fıkrada (sirkülerimizin III-A bölümü, tablo) belirtilen oranlara göre artırım tutarı hesaplanır.
2. Hiç beyanname verilmemiş ya da bir veya iki döneme ilişkin beyanname verilmiş olması halinde ise, ilgili yıl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması şartıyla, artırılan matrah üzerinden % 18 oranında katma değer vergisi artırımında bulunmak suretiyle bu maddeden yararlanılır. Bu durumda olan adi ortaklık, kollektif ve adi komandit ortaklıklarda ortakların tamamının gelir veya kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunmaları şarttır.
3. Üç aylık vergilendirme dönemine tabi olan mükellefler

Vergilendirme dönemi üç aylık olan katma değer vergisi mükelleflerinin yıllık asgari artırım tutarı, hiç beyanname vermemiş olmaları halinde sirkülerimizin yukarıda III-C/1-b bölümünde belirtilen esaslar çerçevesinde; en az bir dönem için beyanname vermiş olmaları halinde ise sirkülerimizin III-C/1-a bölümünde belirtilen esaslar çerçevesinde belirlenir.

1. Gelir (stopaj) ve Kurumlar (stopaj) vergisinde artırım ve ödeme şartı

7440 Sayılı Kanun’un 5. maddesi ikinci fıkrası uyarınca, mükelleflerin bu fıkrada belirtilen şartlar dâhilinde gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisini 31 Mayıs 2023, Çarşamba akşamına kadar beyan etmeleri ve beyan edilen vergiyi en geç 30 Haziran 2023, Cuma günü sonuna kadar peşin veya ilk taksiti aynı tarihe kadar ödenmek üzere aylık dönemler halinde azami on ikis eşit taksitte ödemeleri şartıyla, vergi artırımında bulunulan yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak kendileri nezdinde gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır. Ancak, vergi artırımına konu vergilerin süresinde ödenmemesi halinde bu madde hükmünden yararlanılmayacaktır.

1. Ücret ödemeleri üzerinden yapılacak vergi artırımı
2. Artırım usulü ve oranları

Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi uyarınca hizmet erbabına ödenen ücretlerden vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların, her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) muhtasar beyannamelerinde yer alan ücret ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden, aşağıdaki tabloda yer alan oranda hesaplanacak gelir vergisini, 31 Mayıs 2023, Çarşamba akşamına kadar idareye başvurarak artırımda bulunmaları ve bu vergileri yukarıda belirtilen sürelerde ödemeleri halinde, bu mükellefler nezdinde söz konusu yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak ücret yönünden gelir (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacaktır.

Ücretler için vergi artırımı sonucunda yukarıdaki oranların uygulanması suretiyle hesaplanarak tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden (beyannameye bağlı damga vergisi hariç) %10 indirim yapılacak ve taksitlendirmeler için geçerli katsayı uygulanmayacaktır.

2. Hiç beyanname vermemiş veya bir kısmını vermemiş olan mükelleflerde artırım

Gelir (stopaj) vergisi artırımında bulunulan yıl içinde yer alan vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak;

1. Verilmesi gereken muhtasar beyannamelerden, en az bir döneme ilişkin beyanname verilmiş olması halinde, beyan edilmiş ücret ödemelerine ilişkin gayrisafi tutar ortalaması alınmak suretiyle bir yıla iblağ edilerek, artırıma esas olmak üzere yıllık ücretler üzerinden gelir (stopaj) vergisi matrahı bulunur ve bu tutar üzerinden yukarıdaki tabloda belirtilen oranlarda gelir vergisi hesaplanır.
2. Hiç beyanname verilmemiş olması halinde, her ay için hesaplanacak asgari gelir (stopaj) vergisine esas olmak üzere en az,
3. Bu Kanun’un yayımlandığı tarihten önce ilgili yılda verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama işçi sayısı kadar işçi,
4. İlgili yılda aylık prim ve hizmet belgesinin hiç verilmemiş olması halinde, bu Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar verilmiş olmak şartıyla, izleyen vergilendirme dönemlerinde verilen ilk aylık prim ve hizmet belgesindeki işçi sayısı kadar işçi,
5. Bu Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar aylık prim ve hizmet belgesinin hiç verilmemiş olması halinde en az iki işçi,

çalıştırıldığı kabul edilmek ve ilgili yılın son vergilendirme döneminde geçerli olan asgari ücretin brüt tutarı esas alınarak hesaplanan gelir (stopaj) vergisi matrahı üzerinden yukarıdaki tabloda belirtilen oranlarda gelir vergisini ödemek suretiyle bu maddeden yararlanılır.

1. Diğer ödemeler üzerinden yapılacak vergi artırımı
2. Artırım usulü ve oranları

Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin birinci fıkrasının;

– (2) numaralı bendi (Serbest meslek),

– (3) numaralı bendi (Yıllara sari inşaat ve onarım işleri – YSİOİ)

– (5)   numaralı bendi (Kira),

– (6)   numaralı bendi (Kar dağıtımı),

– (11) numaralı bendi (Çiftçilerden alınan mal ve hizmetler)

– (13) numaralı bendi (Vergiden muaf esnaftan alınan mal ve hizmetler)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesinin birinci fıkrasının;

– (a) bendi (Yıllara sari inşaat ve onarım işleri – YSİOİ),

– (b) bendi (Kooperatiflerden kiralanan gayrimenkuller),

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesinin ikinci fıkrası (Vergiden muaf olan kurumlara dağıtılan kar payları)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesinin birinci fıkrasının;

– (a) bendi (Yıllara sari inşaat ve onarım işleri – YSİOİ)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. Maddesinin üçüncü fıkrası (Kar payı)

uyarınca vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların, ilgili yıl içinde verdikleri (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) muhtasar beyannamelerinde (ilgili yıl içinde verilen muhtasar beyannamelerde beyan edilen tutarlar bir yıla iblağ edilmeksizin) yer alan söz konusu ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden aşağıdaki tabloda yer verilen oranlarda hesaplanacak vergileri 31 Mayıs 2023, Çarşamba9 akşamına kadar idareye başvurarak artırımda bulunmayı kabul etmeleri halinde, bu mükellefler nezdinde söz konusu vergiyi ödemeyi kabul ettikleri yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak bu ödemeler yönünden gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır.

Tevkifata tabi bu ödemeler için vergi artırımı sonucunda yukarıdaki oranların uygulanması suretiyle hesaplanarak tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden (beyannameye bağlı damga vergisi hariç) %10 indirim yapılacak ve taksitlendirmeler için geçerli katsayı uygulanmayacaktır.

2. Hiç beyanname vermemiş veya beyannamesinde ilgili ödeme türüne yer vermemiş olan mükelleflerde artırım

Yıl içinde hiç muhtasar beyanname verilmemiş olması veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte artırılması istenen ödeme türünün beyannamede bulunmaması halinde, aşağıdaki tablodaki asgari tutarların yanlarında gösterilen oranlarla çarpılması suretiyle bulunacak olan vergiler ödenerek bu imkandan yararlanılabilecektir.

Kanunda söz konusu asgari tutarlar, bilanço usulüne göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri ile sadece gayrimenkul sermaye iradı (GMSİ) dolayısıyla beyanname veren gelir vergisi mükellefleri için belirlenen asgari gelir vergisi matrah tutarlarının belli bir oranı şeklinde belirlenmiştir. Aşağıdaki tabloda hesaplamada hangi tutardan yararlanıldığına ilişkin bilgilere de parantez içinde yer verilmiştir.

Yukarıdaki oranların uygulanması suretiyle hesaplanarak tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden (beyannameye bağlı damga vergisi hariç) %10 indirim yapılacak ve taksitlendirmeler için geçerli katsayı uygulanmayacaktır.

1. Gelir (stopaj) ve kurumlar (stopaj) vergisinde artırıma ilişkin diğer hükümler

Bu şekilde artırımda bulunulması durumunda ayrıca gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olma şartı aranmaz. Ancak kar payı niteliğindeki menkul sermaye iratları kapsamında matrah artırımında bulunulması durumunda, kurumlar vergisi yönünden de matrah artırımında bulunulması şartı aranmaktadır.

Gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi artırımında bulunmak isteyenlerin, yıl içinde işe başlamaları ya da işi bırakmaları halinde faaliyette bulunulan vergilendirme dönemleri için (ay kesirleri tam ay olarak dikkate alınmak suretiyle) bu maddede belirtilen esaslar çerçevesinde artırımda bulunulur.

Gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi artırımında bulunulan yıl içinde yer alan vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak, bu Kanun’un yayımlandığı tarihten önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınır.

Bu madde hükmüne göre artırıma esas ücret tutarı ile matrahlar, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmaz. Artırımdan yararlanılarak hesaplanan gelir vergisine herhangi bir istisna ve indirim uygulanmaz.

1. 2022 Yılı İlişkin Düzenlemeler
2. Gelir ve Kurumlar Vergisi Matrah Artırımı

7440 sayılı Kanun’la 2022 yılı için de gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının artırılması yoluyla 2022 yılı için matrah artırımı hükümlerinden yararlanılabilmesi imkanı getirilmiştir. Matrah artırım oranı 2002 yılı için %25’tir.

Asgari matrah artırım tutarları ise aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.

Ancak 2022 yılı matrah artırımı hükümlerinden yararlanılabilmesi için, 2022 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde beyan edilen matrah tutarının en az, “2021 takvim yılında beyan edilen matrahın %122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar ile 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40 oranında artırılması suretiyle bulunan tutarın yüksek olanı” kadar olması gerekir.

Örnek 4: Kurumlar vergisi mükellefi (A) A.Ş.’nin 2021 yılı ticari bilanço karı 9.000.000 TL ve kanunen kabul edilmeyen giderleri de 1.000.000 TL’dir. Ayrıca kurumun geçmiş yıllardan devreden 2.000.000 TL tutarında mali zararı, 3.000.000 TL kadar da istisna kazancı bulunmaktadır. (A) A.Ş.’nin 2022 yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan ettiği geçici vergi matrahı ise 6.000.000 TL’dir.

Bu veriler ışığında (A) A.Ş.’nin 2021 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde beyan edilen matrah tutarı (9.000.000 TL + 1.000.000 TL – 2.000.000 TL – 3.000.000 TL =) 5.000.000 TL olacaktır.

Bu durumda (A) A.Ş.’nin 2022 yılı için kurumlar vergisi yönünden matrah artırımı hükümlerinden yararlanabilmesi için beyan etmesi gereken asgari kurumlar vergisi matrahı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

Eğer ki (A) A.Ş. 2022 yılı için 11.146.500 TL’den daha az matrah beyan ederse, 2022 yılı için matrah artırımı hükümlerinden yararlanamayacaktır.

2022 takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunmak isteyen mükellefler tarafından 1/1/2023 tarihinden sonra matrah azaltıcı nitelikte düzeltme beyannamesi verilmesi durumunda, yuıkarıdaki örnekdeki gibi bir kıyaslamada düzeltme öncesi beyan edilen matrahlar esas alınır.

2022 takvim yılma ilişkin olarak; üçüncü geçici vergilendirme dönemi gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmemiş olması halinde; ikinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinde beyan edilen matrahın %100 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar, sadece birinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinin verilmiş olması halinde bu beyannamede beyan edilen matrahın %300 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar bu bent kapsamında yapılacak kıyaslamada dikkate alınır. 2021 takvim yılı ve 2022 yılının üçüncü geçici vergilendirme dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinde zarar beyan edilmiş olması veya indirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da hiç beyanname verilmemiş (ilgili yıllarda faaliyette bulunmuş veya gelir elde etmiş olup da bu faaliyetlerini ve gelirlerini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakanlar dâhil) olması durumunda, 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri için bu şart aranmayacaktır.

Matrah artırımında bulunulan 2022 yılına ait zararların tamamı 2023 yılından itibaren izleyen yıl kârlarından mahsup edilemeyecektir. Ayrıca 2022 yılına yönelik matrah artırımında bulunan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin, bu yıla ilişkin yıllık beyannamelerinde hesaplanan vergilerinden mahsup edilemeyen geçici vergiler iade edilmez.

1. Katma Değer Vergisi Matrah Artırımı

Mükellefler, Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen şartlar dâhilinde 2022 yılı her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri katma değer vergisi beyannamelerindeki (ihtirazi kayıtla verilenler dâhil) hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden 2022 yılı için %2 oranından az olmamak üzere belirlenecek katma değer vergisini, vergi artırımı olarak artırmaları halinde anılan madde hükümlerinden yararlanır.

1. Gelir ve Stopaj Matrah Artırımı

Mükellefler, Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen şartlar dâhilinde 2022 yılı ücret, serbest meslek, gayrimenkul sermaye iradı ve kar payı ödemelerinden %2, yıllara sari inşaat işlerine bağlı hakediş ödemelerinden %1, Çiftçilerden satın alınan ziraî mahsuller ve hizmetler için yapılan ödemeler ile  Esnaf muaflığından yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığında yapılan ödemeler için 2022 yılında geçerli olan tevkifat oranının %25’i oranından az olmamak üzere artırmaları halinde anılan madde hükümlerinden yararlanır.

1. Matrah artırımına ilişkin ortak hükümler
2. Başlanmış olan incelemeler ve matrah artırımı

Bu Kanun’a göre matrah veya vergi artırımında bulunulması, bu Kanun’un yayımlandığı tarihten önce başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerine engel teşkil etmez. Ancak, artırımda bulunan mükellefler hakkında başlanılan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin, yedi gün içinde sonuçlandırılamaması halinde, bu işlemlere devam edilmez.

Diğer taraftan Kanun’un 5. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi (tevkif suretiyle ödenmiş olan vergilerin iadesi) ile üçüncü fıkrasının (e) bendi (sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden ve ihraç kaydıyla teslimlerden veya iade hakkı doğuran işlemlerden doğan terkin ve iade işlemleri) kapsamında devam eden incelemeler için bu hüküm geçerli değildir.

Bu süre içerisinde sonuçlandırılan vergi incelemeleri ile ilgili tarhiyat öncesi uzlaşma talepleri dikkate alınmaz. İnceleme veya takdir sonucu tarhiyata konu matrah veya vergi farkı tespit edilmesi halinde, inceleme raporları ile takdir komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihten önce artırımda bulunulmuş olması şartıyla, inceleme ve takdir sonucu bulunan fark, bu Kanunun matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümleri ile birlikte değerlendirilir. İnceleme ve takdir işlemlerinin sonuçlandırılmasından maksat, inceleme raporları ve takdir komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettirilmesidir.

Yukarıdaki hükümlerden yararlanmak isteyen mükelleflerin matrah artırımına başvuru için son tarih olan 31 Mayıs 2023’ü beklemeden, en kısa zamanda matrah veya vergi artırımında bulunmalarının uygun olacağı anlaşılmaktadır.

1. Kaçakçılık ve terör suçları ve matrah artırımı

Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesinin (b) fıkrasında; vergi kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler veya bu belgeleri kullananların, üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı hükmü yer almaktadır.

Maddede ayrıca sahte belge, gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge olarak tanımlanmıştır.

7440 Sayılı Kanun’un 5. maddesi dokuzuncu fıkrası uyarınca, VUK 359. maddenin (b) fıkrasındaki, “defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler”, “terör suçundan hüküm giyenler”, “maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla haklarında terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle adli makamlar, genel kolluk kuvvetleri veya Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından yürütülen soruşturma ve kovuşturmalar kapsamında vergi incelemesi yapılması, terörün finansmanı suçu veya aklama suçu kapsamında inceleme ve araştırma yapılması talep edilenler” için matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümlerden yararlanılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Aynı şekilde VUK 359. maddenin (ç) fıkrasındaki “Hazine ve Maliye Bakanlığınca yetkilendirilmediği halde, ödeme kaydedici cihaz mührünü kaldıran, donanım veya yazılımını değiştiren veya yetkilendirilmiş olsun ya da olmasın ödeme kaydedici cihazın hafıza birimlerine, elektronik devre elemanlarına veya harici donanım veya yazılımlarla olan bağlantı sistemine ya da kayıt dışı satışın önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diğer sistemlere fiziksel veya bilişim yoluyla müdahale ederek; gerçekleştirilen satışlara ait mali belge veya bilgilerin cihazda kayıt altına alınmasını engelleyen, cihazda kayıt altına alınan bilgileri değiştiren veya silen, ödeme kaydedici cihaz veya bağlantılı diğer donanım ve sistemler ya da kayıt dışı satışın önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diğer sistemler tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığı veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına elektronik ortamda iletilmesi gereken belge, bilgi veya verilerin iletilmesini önleyen veya bunların gerçeğe uygun olmayan şekilde iletilmesine sebebiyet verenler” için de matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümlerden yararlanılamayacaktır.

Söz konusu fiillerin 2022 yılında veya bu maddenin kapsadığı dönemlerden herhangi birinde işlendiğinin tespit edilmesi hâlinde bu mükellefler diğer dönemler için de matrah ve vergi artırım hükümlerinden yararlanamazlar.

Aynı kanun fıkrasının devamında, VUK 359. maddenin (b) ve (ç) fıkrasındaki fiillerinden hareketle yapılan vergi incelemesi devam edenlerin hangi şartlarda matrah artırımı yapabilecekleri ve bu vergi incelemelerinin seyri ve sonuçları ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

1. Diğer hususlar

Daha önce nezdinde vergi incelemesi yapılmış olan mükellefler, vergi incelemesi yapılan yıllar için de artırımda bulunabilirler. İdarenin, artırımda bulunulmayan yıllar veya dönemler için vergi incelemesi yapma hakkı saklıdır.

Artırılan matrahlar nedeniyle geçici vergi hesaplanmaz ve tahsil olunmaz. Matrah veya vergi artırımı dolayısıyla mükelleflerce verilen yıllık, muhtasar ve katma değer vergisi beyannameleri ve diğer beyannameler için damga vergisi 1.000 Türk lirası olarak alınır.

Matrah veya vergi artırımında bulunulması, Vergi Usul Kanunu’nun defter ve belgelerin muhafaza ve ibrazına ilişkin hükümlerinin uygulanmasına engel teşkil etmez.

Hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şarttır. Bu vergilerin bu Kanunda belirtilen şekilde ödenmemesi halinde, ödenmeyen vergi tutarları ilk taksit ödeme süresinin son günü vade kabul edilerek 6183 sayılı Kanun’un 51. maddesine göre gecikme zammıyla birlikte (21 Temmuz 2022 tarihinden itibaren aylık % 2,5 olarak uygulanmaktadır) takip ve tahsil edilir.

Mükelleflerin bu Kanun’a göre matrah veya vergi artırımı yaptıkları dönemlere ilişkin olarak kanuni süresinde vermedikleri anlaşılan beyannameler nedeniyle Vergi Usul Kanunu’nun usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarına ilişkin hükümleri uygulanmaz.

Bu Kanun hükümlerine göre matrah veya vergi artırımı ile ilgili olarak doğru beyan edilmemesi veya vergi hataları nedeniyle eksik tahakkuk eden vergiler, ilk taksit ödeme süresinin sonunda tahakkuk etmiş sayılır ve bu Kanun’da açıklandığı şekilde tahsil edilir.

1. Matrah veya vergi artırımı için başvuru süresi

Sirkülerimizin vergi türlerine göre matrah ve vergi artırımına ilişkin bölümlerinde de belirtildiği üzere, mükelleflerin bu hükümlerden yararlanabilmek için matrah ve vergi artırımlarını 31 Mayıs 2023 günü sonuna kadar gerçekleştirmeleri gerekmektedir.

VII. Artırılan vergiler ile artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan vergilerin ödenme süresi ve taksitler

1. Vergilerin ödeme süreleri

7440 Sayılı Kanun’un 5. maddesi, 4/a fıkrasında Maliye Bakanlığı’na bağlı tahsil dairelerine ödenecek Matrah ve vergi artırımı tutarlarının 31 Mayıs 2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bu maddede öngörülen şekilde yapılması, hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin, peşin veya ilk taksiti bu Kanunun 9. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen sürede başlamak üzere aylık dönemler halinde azami on iki eşit taksitte bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hükme bağlanmıştır. Bu vergilerin bu Kanunda belirtilen şekilde ödenmemesi hâlinde, ödenmeyen vergi tutarları ilk taksit ödeme süresinin son günü vade kabul edilerek 6183 sayılı Kanunun 51. maddesine göre gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsil edilecek, ancak bu madde hükmünden yararlanılamayacaktır.

Bu Kanun’a göre ödenecek taksitlerin ödeme süresinin son gününün resmi tatile rastlaması halinde süre tatili izleyen ilk iş günü mesai saati sonunda biter.

Buna göre, Kanun kapsamında artırılan vergiler ile artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan vergilerin peşin ödenmek istenmesi durumunda 30 Haziran 2023, Cuma günü sonuna kadar bu ödemenin yapılması gerekmektedir. Bu durumda ödenen tutara Kanun’un yayımlandığı tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için herhangi bir faiz uygulanmayacaktır. Taksit seçeneğinin tercih edilmesi durumunda da ilk taksitin aynı süre içerisinde ödenmesi gerekmektedir. Sonraki taksitler aylık dönemler halinde ödenecektir.

1. Taksitle ödenmesi halinde uygulanacak faiz ve taksit tutarlarının hesabı

Hesaplanan tutarların peşin yerine, 12 eşit taksitle ödenmek istenmesi halinde matrah veya vergi artırımına konu vergi tutarları 1,09 katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır.

Örneğin: 2020 yılına ilişkin kurumlar vergisinden matrah artırımı yapan bir kurum tarafından ödenecek vergi 800.000 TL olarak hesaplanmıştır. Kurum bu tutarı peşin yerine, 12 taksitte ödemeye karar vermiştir. Buna göre ödeyeceği toplam tutar 872.000 TL, her bir taksit tutarı da 872.000 / 12 formülüyle hesaplanan 72.666,67 TL olacaktır.

Bu Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı verilir. Ancak, tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması halinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilir.

VIII. Yürürlük

Sirkülerimizin konusunu oluşturan Matrah ve Vergi Artırımına ilişkin hükümler, Kanun’un Resmi Gazete’de yayımı tarihi olan 12 Mart 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

7440 Sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun”a ulaşmak için tıklayınız

Bilgilerinize Sunulur.

Saygılarımızla,

GÜRELİ YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK

VE BAĞIMSIZ DENETİM HİZMETLERİ A.Ş.