Vergi Sirküleri 28 : 7440 Sayılı Kanun Kapsamında İnceleme ve Tarhiyat Aşamasında Bulunan İşlemlere İlişkin Açıklamalar

VERGİ SİRKÜLERİ

SİRKÜLER TARİHİ : 14.3.2023

SİRKÜLER NO : 2023/28

7440 SAYILI KANUN KAPSAMINDA İNCELEME VE TARHİYAT AŞAMASINDA BULUNAN İŞLEMLERE İlİşkİn açıklamalar

(7440 Sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun” 12/03/2023 tarih, 32130 sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanmıştır.)

Yayımlanan kanun kapsamında “İnceleme ve Tarhiyat Safhasında Bulunan İşlemler” Kanunun 4. maddesinde düzenlenmiş olup, konuya ilişkin açıklamalarımız aşağıdaki gibidir:

1. KAPSAM:

Bu Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak, Kanunun yayımlandığı 12.03.2023 tarihinden önce başlanılmış ve henüz tamamlanamamış vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine devam edilecektir. Yine kanunun kapsadığı dönemler ilişkin olarak, kanunun yayımından önce tamamlandığı halde bu tarihte ya da bu tarihten sonra gümrük idaresine intikal eden müfettiş raporları üzerine gerekli ek tahakkuk ve tebliğ işlemleri yapılacaktır. Bu durumda da kanunun bu maddesinden yararlanmak mümkün olabilecektir. Aynı şekilde, 4458 Sayılı Kanun kapsamında yapılan Gümrük incelemeleri ile ek tahakkuk işlemlerine devam edilecektir.

Kanunun yayımlandığı tarihten önce vergi incelemesine başlanılmış ve henüz tamamlanamamış olan, 31.12.2022 tarihinden (Bu tarih dahil) önceki dönemlere ilişkin olarak yapılan incelemeler ile yukarıda bahsedilen gümrük mevzuatı kapsamında yapılan işlemler sonucunda;

– Hesaplanan verginin %50’sinin,

– Hesaplanan gümrük vergisinin %50’sinin

– Bu kısma ait Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları göre hesaplanan tutarın,

– Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ihbarnamenin tebliği üzerine, Kanunun yayım tarihinden dava açma süresinin sonuna kadar hesaplanacak gecikme faizinin,

ödenmesi halinde;

vergi aslının kalan yarısı ile, Kanun yayımlandığı tarihe kadar işleyen gecikme faizinden ve vergi aslına bağlı cezaların tamamından vazgeçilecektir.

Bu Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce tamamlandığı hâlde, bu tarihte ya da bu tarihten sonra vergi dairesi kayıtlarına intikal eden takdir komisyonu kararları ve vergi inceleme raporları üzerine gerekli tarh ve tebliğ işlemleri yapılır. Yapılan tarhiyat sonrasında, bu madde hükmünden yararlanmak mümkün olup, yukarıdaki hesaplamaya göre belirlenen tutarın, belirli faiz oranlarıyla katsayı uygulanmak suretiyle aylık dönemler halinde 12 eşit taksitte ödenmesi şarttır.

Vergi aslına bağlı olmayan cezaların ise % 25’inin ödenmesi gerekmektedir. Bu durumda kalan % 75’nin ise tahsilinden vazgeçilecektir. Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilen cezanın %15’inin ödenmesi halinde kalan %85’inden vazgeçilmiş olacaktır.

Düzenlemeden yararlanılabilmesi için, alacağa ilişkin dava açılmaması şarttır.

Bu Kanunun 3. maddesi ile bu madde hükmünden yararlananlar, ayrıca 213 sayılı Kanunun uzlaşma, tarhiyat öncesi uzlaşma ve vergi cezalarında indirim, 4458 sayılı Kanunun uzlaşma ve 5326 sayılı Kanunun peşin ödeme indirimi ile 2886 Sayılı Kanunun 75’inci maddesindeki indirim hükümlerinden yararlanamazlar.

Gelir Vergisi Kanunu’nun “Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi” başlıklı mükerrer 121. maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yılda herhangi bir vergiye ilişkin beyanların gerçek durumu yansıtmadığının indirimden yararlanıldıktan sonra tespiti üzerine yapılan tarhiyatların, bu Kanunun 3 ve 4. maddelerine göre yapılandırılarak kesinleşmesi ve yapılandırmanın ihlal edilmemesi şartıyla, ilgili vergilendirme döneminde indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergilerin vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edileceği hükmü uygulanmaz. Bu Kanunun 3 ve 4. maddelerine göre yapılandırılarak kesinleşen tarhiyatlar, yapılandırmanın ihlal edilmemesi şartıyla Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 121. maddesinin ikinci fıkrasının (2) numaralı bendi kapsamında değerlendirilmez. Şu kadar ki, anılan bent kapsamında, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce söz konusu tarhiyatlar nedeniyle Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 121. maddesi kapsamında yararlanılamayan indirim tutarları için bir düzeltme yapılamaz.

2. BAŞVURU SÜRESİ VE ŞEKLİ:

İhbarnamenin tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde yazılı başvuru gereklidir.

31.05.2023 tarihine kadar tebliğ edilen ihbarnameler için bu sürenin sonuna kadar müracaat mümkündür. Başvuru süresi sonuna 30 günden az kalmış ise her durumda 30 gün içerisinde başvuru yapılabilecektir.

3. ÖDEME SÜRESİ VE ŞEKLİ:

Söz konusu düzenlemeden yararlanılabilmesi için, ihbarnamelerin tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde yazılı olarak başvurmak gerekmektedir. Madde hükmüne göre ödenecek tutarın, ilk taksit ihbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere belirli faiz oranlarıyla katsayı uygulanmak suretiyle aylık dönemler halinde 12  eşit taksitte ödenmesi gerekmektedir. Ödenecek tutarın tamamının, ilk taksitin ödeme süresi içerisinde peşin ödenmesi halinde Yİ-ÜFE aylık değişim oranları göre hesaplanan tutarın, üzerinden %90 indirim yapılacaktır.

İade alacağının bulunması halinde,mahsuben ödeme de mümkündür.

Bu Kanuna göre ödenmesi gereken taksitlerin ilk ikisi süresinde ödenmek koşuluyla, kalan taksitlerden; bir takvim yılında üç veya daha az taksitin, süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksiti izleyen ayın sonuna kadar, geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla bu Kanun hükümlerinden yararlanılır. İlk iki taksitin süresinde tam ödenmemesi ya da süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen diğer taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında üçten fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde bu Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilir.

4. İŞTİRAK NEDENİYLE KESİLEN CEZALAR:

Kanunun kapsadığı 31.12.2022 tarihinden (Bu tarih dahil) önceki dönemlere ilişkin olarak iştirak nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezalarında, cezaya muhatap olanların, ihbarnamenin tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde yazılı başvuruda bulunulması kaydıyla, cezanın %25’i belirtilen süre ve şekilde ödemeleri hâlinde cezanın kalan %75’inin tahsilinden vazgeçilecektir. Ödenecek tutarın, belirli faiz oranlarıyla katsayı uygulanmak suretiyle aylık dönemler halinde 12 eşit taksitte ödenmesi gerekmektedir.

5. PİŞMANLIK TALEPLİ, İZAHA DAVET KAPSAMINDA VEYA KENDİLİĞİNDEN VERİLEN BEYANNAMELER:

Kanunun kapsadığı 31.12.2022 (Bu tarih dahil) tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak Kanunun yayımlandığı tarihten önce pişmanlık talebi ile veya “izaha davet” (VUK Kanunu Madde:370) kapsamında verilip, ödeme yönünden şartların ihlal edildiği beyannameler ile kendiliğinden verilen beyannameler için kesilen ve Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla tebliğ edilmemiş olan vergi  cezaları bu madde hükmüne göre yapılandırılarak ödenebilecektir. Düzenlemeden faydalanılabilmesi için ihbarnamenin tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde yazılı başvuruda bulunulması gerekmektedir. Yine Vergi aslına bağlı vergi cezalarının tahsilinden vazgeçilebilmesi için, verginin Kanunun yayımlandığı tarihten önce ödenmiş olması veya bu Kanunun 2. maddesine göre ödenmesi gerekmektedir. Kanun’un 2. maddesine göre; ödenecek tutarın, belirli faiz oranlarıyla katsayı uygulanmak suretiyle, 12 ila 48 ayda eşit taksitte ödenmesi mümkündür.

6. TARHİYAT ÖNCESİ UZLAŞMA TALEPLİ İNCELEMELER:

Kanunun yayımlandığı 12.03.2023 tarihi itibarıyla, VUK’un tarhiyat öncesi uzlaşma hükümlerine göre uzlaşma talebinde bulunulmuş, ancak uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış olmakla birlikte vergi/ceza ihbarnameleri mükellefe tebliğ edilmemiş alacaklar da Kanun’un bu maddesine göre yapılandırılarak ödenebilecektir. Ödenecek tutarın, belirli faiz oranlarıyla katsayı uygulanmak suretiyle  aylık dönemler halinde 12 eşit taksitte ödenmesi gerekmektedir.

Bu takdirde, Kanun’un yayımlandığı tarih itibarıyla, tarhiyat öncesi uzlaşma temin edilememiş veya uzlaşma müzakeresinde uzlaşmaya varılamamış ya da mükelleflerin tarhiyat öncesi uzlaşma talebinden vazgeçmiş olması hallerinde düzenlenen inceleme raporunun vergi dairesine intikali üzerine madde hükmü uygulanacaktır. Bu safhada da ödenecek tutarın tespitinde, tarhiyata ilişkin olarak düzenlenen vergi/ceza ihbarnamelerinde belirtilen tutarlar dikkate alınacaktır.

7. PİŞMANLIKLA YAPILAN BEYANLAR:

Kanunun kapsadığı 31.12.2022 tarihine (Bu tarih dahil) kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin olarak  VUK’nun 371. maddesine göre pişmanlıkla beyan edilen matrahlar üzerinden tarh ve tahakkuk ettirilen vergilerin tamamı ile, hesaplanacak pişmanlık zammı yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla pişmanlık zammı ve vergi cezalarının tamamından vazgeçilecektir. Ödenecek tutarın, belirli faiz oranlarıyla katsayı uygulanmak suretiyle, 12 ila 48  ayda eşit taksitte ödenmesi mümkündür.

8. KENDİLİĞİNDEN  VEYA İZAHA DAVET KAPSAMINDA YAPILAN BEYANLAR:

Kanunun kapsadığı 31.12.2022 tarihine (Bu tarih dahil) kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin olarak VUK’nun 30. maddesinin 4. fıkrasına göre kendiliğinden veya “İzaha Davet” başlıklı 370 inci maddesi kapsamında verilen beyannameler (370 inci madde kapsamında bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla otuz günlük beyanname verme süresi geçmemiş olanlar ile bu Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen süre içinde yapılan tebligatlar üzerine verilmesi gereken beyannameler bu süre içinde verilerek bu Kanun hükümlerinden yararlanılabilir.) üzerinden tarh ve tahakkuk ettirilen vergilerin tamamı ile, hesaplanacak gecikme faizi ve zam yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla gecikme faizi ve vergi cezalarının tamamınından vazgeçilecektir. Ödenecek tutarın, belirli faiz oranlarıyla katsayı uygulanmak suretiyle, 12 ila 48 ayda eşit taksitte ödenmesi mümkündür.

9. EMLAK VERGİSİNE İLİŞKİN DÜZENLEME:

31.12.2022 tarihinden (Bu tarih dahil) önce verilmesi gerektiği halde, emlak vergisi bildiriminde bulunmayan veya bildirimde bulunduğu hâlde vergisi eksik tahakkuk eden mükelleflerce Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar ilgili belediyeye bildirimde bulunulması ve tahakkuk eden vergi ve taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payının tamamı ile bunlara bağlı gecikme faizi ve gecikme zammı yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla bu alacaklara bağlı gecikme faizi, gecikme zammı ve vergi cezalarının tamamından vazgeçilecektir. Ödenecek tutarın, belirli faiz oranlarıyla katsayı uygulanmak suretiyle 12 ila 48 ayda eşit taksitte ödenmesi mümkündür.

10. GÜMRÜK VERGİSİNE İLİŞKİN DÜZENLEME:

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na ve ilgili diğer kanunlara göre tahakkuku ve tahsili gerektiği hâlde yükümlü tarafından beyan edilmeyen aykırılıkların, gümrük idaresinin tespitinden önce bildirilmesi durumunda, gümrük vergilerinin tamamı ile hesaplanacak faiz yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla faizlerin ve idari para cezalarının tamamının, tahsilinden vazgeçilir. Ödenecek tutarın, belirli faiz oranlarıyla katsayı uygulanmak suretiyle, 12 ila 48 ayda eşit taksitte ödenmesi mümkündür.

11. DİĞER ÜCRET GELİRİ (GVK Mülga 64)

Gelir Vergisi Kanunu’nun Mülga 64. maddesinde sayılan diğer ücret gelirleriyle ilgili olarak gelir vergisi tarh edilmeyecek ve vergi cezası da kesilmeyecektir. Tarh edilmiş ve kesilmiş olanlar da terkin edilecektir. Tahsil edilmiş olanlar ise iade edilmeyecektir.

Sirkülerimizin konusunu oluşturan İnceleme ve Tarhiyat Aşamasında Bulunan işlemlere ilişkin hükümler, Kanun’un Resmi Gazete’de yayımı tarihi olan 12 Mart 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

7440 Sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun”a ulaşmak için tıklayınız.

Bilgilerinize Sunulur.

Saygılarımızla,

GÜRELİ YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK

VE BAĞIMSIZ DENETİM HİZMETLERİ A.Ş.