Vergi Sirküleri 27 : Bazı Vergi Kanunlarında Değişiklikler Yapan 7394 Sayılı Kanun Yayımlandı

VERGİ SİRKÜLERİ

SİRKÜLER TARİHİ : 15.04.2022

SİRKÜLER NO : 2022/27

BAZI VERGİ KANUNLARINDA DEĞİŞİKLİKLER YAPAN 7394 SAYILI KANUN YAYIMLANDI

(7394 Sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 15/04/2022 tarih, 31810 Sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanmıştır.)
 

Yayımlanan 7394 sayılı kanun ile Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi kanunları ile Vergi Usul Kanunu’nda değişiklikler yapılmış olup, getirilen düzenlemeler aşağıda özetlenmiştir:

1. I) Kurumlar Vergisi Kanununda Yapılan Değişiklikler

1) Türk Ticaret Kanunu’nun 376. maddesi uyarınca ortaklarca şirkete aktarılan sermaye tamamlama fonunun kurum kazancına dahil olmadığı açık hükme bağlanmıştır

Bilindiği üzere, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, son yıllık bilançolarında sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşılan şirketlerin kendiliğinden sona ermiş sayılmaması için, genel kurulca sermayenin üçte biri ile yetinme veya sermayenin tamamlanmasına karar verilmektedir. Bu amaçla ortaklar tarafından sermaye tamamlama fonu olarak aktarılan tutarlar söz konusu kanun çerçevesinde sermaye konulması veya borç verilmesi niteliğinde kabul edilmemekte ve karşılıksız bir ödeme niteliğini haiz olduğu belirtilmektedir. Ayrıca yapılan bu ödemeler, gelecekte yapılacak sermaye artırımına mahsuben bir avans olarak da nitelendirilmemektedir.

Buna karşılık, Kurumlar Vergisi Kanununda vergiye tabi olan safi kurum kazancı anılan kanunun 6. maddesinde düzenlenmiş olup, safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanmasını öngören bu madde düzenlemesine, 7394 sayılı Kanunun 23. maddesi ile aşağıdaki fıkra eklenmiş bulunmaktadır:

(3) 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 376 ncı maddesi uyarınca sermayenin tamamlanmasına karar verilen şirketin ortakları tarafından zarar sebebiyle karşılıksız kalan kısmı kapatacak miktarda aktarılan tutarlar kurum kazancının tespitinde dikkate alınmaz.

15.4.2022 tarihinde yürürlüğe girmiş olan yukarıdaki fıkra ile, sermayenin tamamlanması maksadıyla ortaklarca şirketlerine TTK’nun 376. maddesi uyarınca aktarılan tutarların kurum kazancının tespitinde dikkate alınmayacağına dair açıklık getirilmiştir.

2) Banka ve Diğer Finansman Kurumlarında Kurumlar Vergisi Oranı %25’e Yükseltilmiştir

Yayımlanan kanunun 25. maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32. maddesine getirilen değişiklikle, bankalar, finansal kiralama, faktoring, finansman ve tasarruf finansman şirketleri, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin tabi oldukları kurumlar vergisi oranının %25 olarak uygulanması düzenlenmiştir.

Öte yandan, aynı kanunun 26. maddesi ve 39. (yürürlük) maddesinde yapılan düzenlemelerle, banka ve finans kurumları için getirilen %25 kurumlar vergisi oranı 1.7.2022 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak ve 1.1.2022 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemine ait kurum kazançları için geçerli olmak üzere 2022 yılından itibaren uygulanmaya başlanacaktır.

Değişiklikle, banka ve anılan diğer finansal kurumların 1.1.2022 tarihinden sonra başlayan dönem için 2022 senesi 2. geçici vergi döneminden itibaren verecekleri geçici vergi beyannameleri ile aynı dönem için verecekleri kurumlar vergisi beyannamelerinde %25 oranında kurumlar vergisi uygulanacaktır.

3) Katılma paylarının fona iadesinden doğan gelirler istisna kapsamına alınmış, gayrimenkul yatırım ortaklıklarına tanınan kazanç istisnasının kapsamı netleştirilmiştir

• Kurumlar Vergisi Kanununun istisnalara ilişkin 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (4) numaralı alt bendi ile daha önce getirilmiş olan düzenleme uyarınca 1.1.2022 tarihinden itibaren kurumların, Tam mükellefiyete tabi diğer yatırım fonu katılma paylarından elde ettikleri kâr payları (portföyünde yabancı para birimi cinsinden varlık ve altın ile diğer kıymetli madenler ve bunlara dayalı sermaye piyasası araçları bulunan yatırım fonlarından elde edilen kazançlar hariç) kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.

Bu defa 7394 sayılı Kanunun 22. maddesiyle, fon katılma paylarının fona iadesi suretiyle elde edilen kazançlar ile buna ilave olarak anılan fonların katılma paylarından VUK’nun 279. maddesine göre dönem sonu değerlemesine tabi olanlar için bu değerlemeden doğan kazançlar da istisna kapsamına alınmıştır. Aynı madde ile getirilen diğer bir düzenleme ile iki yıldan uzun süreyle elde tutulan yatırım fonları katılma paylarının satışından doğan kazançların da %75’lik kısmı kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Anılan değişiklikler 15.4.2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
 

• Yine 7394 sayılı Kanunun 22. maddesiyle, KVK’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (4) numaralı alt bendine 2023 yılı vergilendirme dönemi kurum kazançlarına uygulanmak üzere yapılan ilave ile, “Esas faaliyet konusu itibarıyla gayrimenkul, gayrimenkul projeleri ve gayrimenkule dayalı haklardan oluşan portföyü işletmek amacıyla kurulanlar dışında kalan” gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançlarının istisna kapsamı haricinde olduğu hükme bağlanmıştır.

1. II) Gelir Vergisi Kanununda Yapılan Değişiklikler

1) Reklam yasağı getirilen sosyal internet ortamındaki yayınlara reklam veren gelir ve kurumlar vergisi  mükelleflerinin bu giderleri vergi matrahından indirilemeyecektir

4.5.2007 tarihli ve 5651 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun”un ek 4. maddesinde, “Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı; Kurum, Birlik, adli veya idari makamlarca gönderilecek tebligat, bildirim veya taleplerin gereğinin yerine getirilmesi ve kişiler tarafından bu Kanun kapsamında yapılacak başvuruların cevaplandırılması ve bu Kanun kapsamındaki diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesini temin için yetkili en az bir kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirler ve bu kişinin iletişim bilgilerine kolayca görülebilecek ve doğrudan erişilebilecek şekilde internet sitesinde yer verir. Sosyal ağ sağlayıcı bu kişinin kimlik ve iletişim bilgilerini Kuruma bildirmekle yükümlüdür. Temsilcinin gerçek kişi olması hâlinde Türk vatandaşı olması zorunludur.” düzenlemesine yer verilmiş, bu zorunluluğa uyulmaması halinde, Türkiye’de mukim vergi mükellefi olan gerçek ve tüzel kişilerin ilgili sosyal ağ sağlayıcılarına reklam vermeleri yasaklanmıştır.

Yayımlanan 7394 Sayılı Kanunun 1. ve 24. maddeleri ile “kanunen kabul edilmeyen giderler”in düzenlendiği GVK’nun  41. maddesinin birinci fıkrasına ve KVK’nun 11. maddesinin birinci fıkrasına eklenen bentlerle, 15.4.2022 tarihinden itibaren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 5651 sayılı Kanunun ek 4.  maddesi uyarınca hakkında reklam yasağı getirilenlere verdikleri reklamlarla ilgili harcamaları vergi matrahının hesaplanmasında gider olarak kabul edilmeyecektir.

2) Bir veya birden fazla özel sağlık kuruluşu ile sözleşme düzenleyerek hekimlik faaliyetini yürüten hekimlerin serbest meslek erbabı olarak kabul edilmişlerdir

7394 Sayılı Kanunun 2. maddesi ile 15.4.2022 tarihinde yürürlüğe giren düzenleme ile, GVK’nun serbest meslek erbabını tanımlayan 66. maddesinde değişiklik yapılarak serbest meslek mükellefiyeti bulunan ve ayrı bir muayenehanesi ve organizasyonu bulunmaksızın faaliyetlerini özel sözleşmelere istinaden; özel sağlık kuruluşları ile vakıf üniversitelerine ait sağlık kurum ve kuruluşlarında yürüten diş hekimleri dahil hekimler ile tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olan kişilerden, bir veya birden fazla özel sağlık kuruluşu ile sözleşme düzenleyerek hekimlik faaliyetini yürüten hekimlerin serbest meslek erbabı olarak kabul edilmesi ve kazançlarının serbest meslek kazancı hükümlerine göre vergilendirilmesi hükme bağlanmıştır.

Buna göre, 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı olarak aynı Kanunun Ek 10. maddesi kapsamında çalışan hekimler serbest meslek erbabı olarak kabul edilecek, ücretli olarak çalışan hekimlerin gelirleri ise önceden olduğu gibi ücret hükümlerine göre vergilendirilmeye devam edilecektir.

III) Katma Değer Vergisi Kanunda Yapılan Değişiklikler

1) Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları ile yabancılara KDV istisnası kapsamında teslim edilen konut veya iş yerinin zorunlu elde tutma süresi 3 yıla çıkartılmıştır

KDVK’nun 13. maddesi birinci fıkrasının (i) bendinde düzenlenen KDV istisnası ile, konut veya iş yeri olarak inşa edilen binaların ilk tesliminde uygulanmak ve bedeli döviz olarak Türkiye’ye getirilmek kaydıyla, resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye’de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısiyle yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları hariç olmak üzere, çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha fazla yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu gerçek kişiler ile kanuni ve iş merkezi Türkiye’de olmayan ve bir işyeri ya da daimi temsilci vasıtasıyla Türkiye’de kazanç elde etmeyen kurumlara yapılan konut veya iş yeri teslimleri KDV’den istisna tutulmuştur.

7394 Sayılı Kanunun 10. maddesiyle getirilen değişiklikle, 1.5.2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere, yukarıda anılan istisna kapsamında teslim alınan konut veya iş yerinin bir yıl içerisinde elden çıkarılması halinde zamanında tahsil edilmeyen verginin, 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre hesaplanan tecil faiziyle birlikte tapu işleminden önce elden çıkaran tarafından ödenmesini şart tutan düzenlemede yer alan bir yıllık süre üç yıla çıkarılmıştır.

2) Teşvik belgeli yatırımlar kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin yüklenilen KDV’nin iadesi bu defa istisna kapsamında düzenlenmiş, turizm yatırımları da aynı istisna kapsamına dahil edilmiştir

Mevcut yasal düzenlemede, imalat sanayine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamında; asgari 50 milyon Türk Lirası tutarında sabit yatırını öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve altı aylık dönemleri itibarıyla indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisi altı aylık dönemleri izleyen bir yıl içerisinde, 50 milyon Türk Lirası tutarına kadar sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve yıl sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisi izleyen yıl içerisinde talep edilmesi halinde belge sahibi mükellefe iade edilmekte idi.

Kanunun 11. maddesi ile 1.5. 2022 tarihinden itibarten yürürlüğe girmek üzere KDV’nun geçici 37. maddesinde yapılan değişiklik ile, teşvik belgeli yatırımlar kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin yüklenilen KDV’nin iadesi istisna şeklinde yeniden düzenlenmiş, ayrıca aynı maddede yapılan değişiklikle, turizme yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan inşaat işleri de bu istisna uygulamasına dahil edilmiştir.

Buna göre, imalat sanayi ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere teşvik belgesi kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifaları 31.12.2025 tarihine kadar KDV’nden istisna edilmiş olup, ayrıca bu sürenin üç yıla kadar uzatılmasına ilişkin Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.

3) Münhasıran Türkiye’de gerçekleştirdikleri Ar-Ge faaliyetleri sonucunda geliştirdikleri elektrik motorlu taşıt araçlarını Türkiye’de imal eden mükelleflere verilen mühendislik hizmetleri 31.12.2023 tarihine kadar KDV’den istisna edilmiştir

Kanunun 15.4.2022 tarihinde yürürlüğe girmiş olan 12. maddesi ile KDV Kanununa 42 No’lu Geçici Madde eklenerek, münhasıran Türkiye’de gerçekleştirdikleri Ar-Ge faaliyetleri sonucunda geliştirdikleri elektrik motorlu taşıt araçlarını Türkiye’de imal eden mükelleflere bu araçların geliştirilmesine yönelik verilen ve yatırım teşvik belgesi kapsamındaki mühendislik hizmetleri 31.12.2023 tarihine kadar KDV’nden istisna edilmiştir.

1. IV) Vergi Usul Kanununda Yapılan Değişiklikler

1) Vergi daireleri tarafından düzenlenerek imzalanması gereken belgeler Gelir İdaresi Başkanlığınca imzalanabilecektir

Vergi daireleri tarafından tahakkuk fişi, ihbarname, ödeme emri, muhasebe işlem fişi, haciz varakası, mahsup alındısı, takdire sevk fişi gibi çok sayıda belge düzenlenmekte, bu belgelerin bir kısmı mükelleflere tebliğ edilirken bir kısmı sadece iç işlemlerde kullanılmaktadır.

Kanunun 3. maddesiyle 15.4.2022 tarihinde yürürlüğe giren VUK’nun 4. maddesinin ikinci fıkrasında yapılan değişikliklerle vergi dairesince VUK ve diğer ilgili kanunlar kapsamında elektronik imza, mühür veya onay kullandırma, vergi dairesince imzalanması gereken belgelerin Gelir İdaresi Başkanlığınca elektronik ortamda imzalanması, mühürlenmesi veya onaylanmasına izin verilmesi ve elektronik imza, mühür kullanımı onay usul ve esaslarının düzenlenmesi konularında Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir.

2) Soruşturma ve kovuşturma aşamasında etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanılması imkanı getirilmiştir

VUK’nun 371. maddesinde etkin pişmanlık müessesesine yer verilmiş olup; 359. maddede, 371.  maddedeki pişmanlık şartlarına uygun olarak durumu ilgili makamlara bildirenler hakkında bu madde hükümlerinin uygulanmayacağı  düzenlenmiştir. Bununla birlikte etkin pişmanlığın, suç soruşturmasına başlanmadan önceki dönem için kabul edilmesi nedeniyle soruşturma ve kovuşturma evresinde fail tarafından bu yola başvurulamamaktadır.
 

7394 Sayılı Kanunun 4. maddesiyle VUK’nun 359. maddesinde yapılan düzenlemelerle, 15.4.2022 tarihinde yürürlüğe girmek üzere bu maddede yer alan suçlar bakımından soruşturma ve kovuşturma aşamasında da etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesine imkân sağlanmıştır.
 

Buna göre, maddede yazılı fiillerle verginin ziyaa uğratıldığının tespit edilmesine bağlı olarak tarh edilen verginin, hesaplanan gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna isabet eden gecikme zammının; soruşturma evresinde ödenmesi halinde fail hakkında verilecek cezada yarı oranında, kovuşturma evresinde hüküm verilinceye kadar ödenmesi halinde ise üçte bir oranında indirim yapılacak olup, ayrıca, tarh edilen vergi ve vergi aslına bağlı olarak kesilen cezanın bulunmadığı durumlarda cezadan yarı oranında indirim yapılacaktır.
 

Aynı maddede yapılan düzenleme ile, failin etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanabilmesi için vergi mahkemesinde dava açmaması, açmışsa feragat etmesi, kanun yollarına başvurmaması veya başvurmuşsa vazgeçmesi gerekmektedir.
 

Anılan maddede düzenlenen suçların birden fazla takvim yılı veya vergilendirme dönemi içinde aynı suç işleme kararının icrası kapsamında işlenmesi halinde, Türk Ceza Kanununun 43. maddesi uygulanır denilmek suretiyle, hapis cezalarının da üst sınırı artırılmıştır.

7394 Sayılı Kanuna ulaşmak için tıklayınız.

Bilgilerinize Sunulur.

Saygılarımızla,

GÜRELİ YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK

VE BAĞIMSIZ DENETİM HİZMETLERİ A.Ş.