Vergi Sirküleri 26 : 7440 Sayılı Kanun Kapsamında Vadesinde Ödenmemiş Alacaklar Yeniden Yapılandırılmakta ve Ödeme Kolaylığı Sağlanmaktadır

VERGİ SİRKÜLERİ

SİRKÜLER TARİHİ : 14.3.2023

SİRKÜLER NO : 2023/26

7440 SAYILI KANUN KAPSAMINDA VADESİNDE ÖDENMEMİŞ ALACAKLAR YENİDEN YAPILANDIRILMAKTA VE ÖDEME KOLAYLIĞI SAĞLANMAKTADIR

(7440 Sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair  Kanun” 12.03.2023 tarih, 32130 sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanmıştır.)

7440 sayılı Kanun’un 2. maddesiyle, vadesi geçtiği halde Kanunun yayımlanarak yürürlüğe girdiği 12.03.2023 tarihi itibariyle ödenmemiş bulunan alacaklar yeniden yapılandırılmaya konu edilmektedir. Kanun kapsamında alacaklısı;

– Hazine ve Maliye Bakanlığı,

– İl özel idareleri,

– Belediyelere,

– Ticaret Bakanlığı,

– Sosyal Güvenlik Kurumu,

olan borçlar yeniden yapılandırılmakta; başta vergi dairelerine olan vergi anaparaları ile cezalar, gecikme faiz ve zamlarına ilişkin borçlar olmak üzere, gümrük vergileri, SGK prim borçları,  trafik cezaları, tütün ve tütün mamullerine ilişkin olarak özel tüketim vergisi, su, atık su, katık atık ücreti, motorlu taşıt vergisi gibi birçok vergi ve idari para cezasının ödenmesine ilişkin kolaylıklar sunulmaktadır.

A- VERGİ DAİRELERİNİN VERGİ VE VERGİ CEZALARI İLE FER’İ ALACAKLARI

Bu bölümde Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından takip ve tahsil edilen vergiler ile bunlara bağlı vergi ziyaı, gecikme faizi ve gecikme zammı cezaları ile vergi aslından bağımsız olarak kesilen  vergi cezaları ve iştirak cezaları yer almaktadır.

1- ALACAĞIN TÜRÜ VE DÖNEMİ

7440 sayılı Kanunun kapsamına, Vergi Usul Kanunu kapsamına giren tüm vergiler ve tüm vergi cezaları ile bunlara bağlı gecikme faizleri, gecikme zamları gibi fer’i alacaklar girmektedir.

1. Kanunun yayımı tarihi itibariyle 12.03.2023 tarihinden (bu tarih dahil) Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilen alacaklardan; vadesi geldiği  halde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan vergilerin ödenmemiş kısmının tamamı ile bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları Kanun kapsamındadır.

Buna göre örneğin en son 2023 Ocak ayına ait KDV ya da muhtasar beyannamelerinde beyan edilip ödenmeyen borçlar kapsama girerken 2023 Şubat ayına ait beyanname kapsam dışında kalmaktadır. Vergi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezalarında ise verginin ait olduğu dönem dikkate alınarak kapsama girip girmediği tespit edilecektir.

1. 12.03.2023 tarihinden (bu tarih dahil) önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan  kesilmiş vergi cezaları Kanun kapsamındadır.

2. YENİDEN YAPILANDIRILAN TUTAR

a. Genel İlke:

Vergi Asıllarından İndirim Yapılmamakta Ancak Vergi Aslına Bağlı Cezaların Tamamı Silinmekte, Fer’i Alacağın Yerini Yİ/ÜFE almaktadır.

Kesinleşmiş alacaklarda vergi aslı aynen alınmakta herhangi bir indirim yapılmamaktadır. Kanunun 2. maddesi kapsamında ödenecek alacak tutarının tespiti için vergi asıllarına;

– vade tarihinden, Kanunun yayımlandığı tarihe (12.03.2023) kadar geçen süre için gecikme zammı yerine,

– daha önce hesaplanmış gecikme faizi olması halinde, bu faizin hesaplandığı süre dikkate alınarak gecikme faizi yerine,

Yİ/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak Yİ/ÜFE tutarı hesaplanacaktır.

Bu tutar, vergi aslı ile toplanarak madde hükmüne göre yapılandırılan alacak tutarı bulunacaktır.

Yapılandırılan alacak tutarının, Kanunda öngörülen süre ve şekilde ödenmesi halinde vergi aslına ilişkin gecikme zammı, gecikme faizi, vergi aslına bağlı vergi cezaları  ile bu cezalara uygulanan gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

Diğer taraftan eğer ki vergi aslı bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce ödenmiş  ve alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması halinde, fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın bu kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla, asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları ve gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilir.

b. Vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş vergi cezaları

Bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş (örneğin usulsüzlük ya da özel usulsüzlük) cezaları ile iştirak nedeniyle kesilmiş vergi cezalarının %50’si silinmekte, eğer bu tutara işlemiş olan gecikme zammı varsa yerine, Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar esas alınmaktadır.

Ödenmemiş alacağın sadece gecikme zammından ibaret olması hâlinde, gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi gerekmektedir.

c. Gümrük Vergisine İlişkin Yapılacak İşlemler

Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilen alacaklardan bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla 12.03.2023 (bu tarih dâhil);  Vadesi geldiği hâlde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan gümrük vergilerinin ödenmemiş kısmının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları yerine bu Kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın bu kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla, asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları  ve gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilir.

d. Motorlu Taşıtlar Vergisine İlişkin Yapılacak İşlemler

Yapılandırma kapsamına motorlu taşıtlar vergisinin tamamı alınmakta  ve bu vergiye bağlı gecikme faizi ve gecikme zammı yerine Kanunun yayımlandığı tarihe (12.03.2023) kadar Yİ/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar esas alınmaktadır.

Yapılandırma hükümlerinin ihlal edilmemiş ve katsayı tutarının en az % 10’unun ödenmiş  olması koşuluyla 197 sayılı Kanunun 13. maddesinin (d) fıkrası hükmü uygulanmadan, taksit ödeme süresi sonuna kadar taşıtlarının fenni muayenelerini yaptırmalarına ve uçuşa elverişli belgelerini almalarına imkan verilmektedir.

e. Kesinleşmiş Sosyal Güvenlik Kurumu Alacakları

7440 sayılı Kanun’un 7. maddesiyle, 2022 yılı Aralık ayı ve önceki aylara ilişkin olup bu Kanunun yayımı tarihinden önce tahakkuk ettiği hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olan alacaklar yeniden yapılandırılmaya konu edilmektedir.

Buna göre; sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destekleme primi, isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi, SGK kurumu tarafından takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı asılları aynen alınmakta herhangi bir indirim yapılmamaktadır.

Kanunun 7. maddesi kapsamında ödenecek alacak tutarının tespiti için sgk primi asıllarına; vade tarihinden, Kanunun yayımlandığı tarihe kadar geçen süre için gecikme zammı yerine,Yİ/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak Yİ/ÜFE tutarı hesaplanacaktır.

Bu tutar, vergi aslı ile toplanarak madde hükmüne göre yapılandırılan alacak tutarı bulunacaktır.

Yapılandırılan alacak tutarının, Kanunda öngörülen süre ve şekilde ödenmesi halinde vergi aslına ilişkin gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

B. BAŞVURU VE ÖDEME

Kanun hükümlerinden yararlanmak isteyenlerin, 31 Mayıs 2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) ilgili İdare’ye başvuruda bulunmaları gerekmektedir.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’na, Ticaret Bakanlığı’na, Sosoyal Güvenlik Kurumu’na, İl Özel İdareleri’ne, belediyelere ve YİKOB’lara (Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları)  bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ilk taksidini 30.06.2023 tarihine kadar (bu tarih dahil), diğer taksitlerini ise bu tarihi  takip eden  aylık dönemler halinde azami 48 eşit takisitte ödemeleri şarttır.

1. Peşin Ya da Taksitle Ödeme Seçeneği

Yapılandırılan borç, peşin ya da taksitler halinde ödenebilir.

• Hesaplanan tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi halinde;

katsayı uygulanmaz ve fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların % 90’ının tahsilinden vazgeçilir.

Taksitle ödenmek istenmesi hâlinde, borçluların başvuru sırasında on iki, on sekiz, yirmi dört,  otuz altı ve kırk sekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri şarttır. Taksitle yapılacak ödemelerde ilgili maddelere göre belirlenen tutar; 

1) On iki eşit taksit için (1,09)

2) On sekiz eşit taksit için (1,135)

3) Yirmi dört eşit taksit için (1,18)

4) Otuz altı eşit taksit için (1,27)

5) Kırk sekiz eşit taksit için (1,36)

katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle  aylık dönemler hâlinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır. Bu kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı verilir. Ancak tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması halinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilir.

2. Mahsuben Ödeme

Diğer taraftan yapılandırılan borcun/taksitlerin kredi kartı ile ödenmesi mümkün olduğu gibi mahsuben ödenmesi de olanaklıdır. Mükellefler örneğin KDV iade alacaklarının taksitlere mahsup edilmesini talep edebilirler, bu durum da mutlaka vadeden önce müraacat edip istenilen belgelerin tamamlanması gerekmektedir.

C. YAPILANDIRMANIN İHLALİ

1. İlk 2 Taksitin ve Süresinde Ödenmeyen Taksitlerin Önemi

Yapılandırılan ve taksite bağlanan borcun ilk 2’sinin süresinde tam ödenmemesi ya da süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen diğer taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında üçten fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde  bu kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilir.

5.inci madde kapsamında taksitli ödeme seçeneği tercih edilmiş olması ve birinciyle ikinci taksitin ödeme sürelerinde ve tam ödenmesi koşuluyla, kalan taksitlerden süresinde ödenmeyen veya eksik ödenenlerin son taksiti izleyen ayın sonuna kadar hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi halinde bu Kanun hükümlerinden yararlanılır.

Peşin veya taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi ve ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi gereken tutarların ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, hesaplanan tutarların tamamının ilk taksiti izleyen ayın sonuna kadar geç ödeme zammıyla birlikte ödenmesi şartıyla katsayı uygulanmaksızın Kanundan  yararlanılır

2. Süresinde ödenen İlk 2 Taksitten Sonra, Aynı Takvim Yılında 3’den Fazla Taksitin Ödenmemesi veya Eksik Ödenmesi

5.inci madde kapsamında taksitli ödeme seçeneği tercih edilmiş olması ve birinciyle ikinci taksitin ödeme sürelerinde ve tam ödenmesi koşuluyla, kalan taksitlerden süresinde ödenmeyen veya eksik ödenenlerin son taksiti izleyen ayın sonuna kadar hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi halinde bu Kanun hükümlerinden yararlanılır.

Ancak ödenmeyen veya eksik ödenen bu taksit tutarlarının son taksiti izleyen ayın sonuna kadar, hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şarttır. Eğer bu tutar ödenmez ise hak yine kaybedilecektir.

Bu kanun kapsamına giren alacakların 6.fıkrada belirtilen şekilde tamamen ödenmemiş olması  halinde borçlular, ödedikleri tutarlar kadar bu Kanun hükümlerinden yararlanırlar. Kanun kapsamında yapılandırıldığı halde bu Kanunda öngörülen süre ve şekilde ödenmeyen alacakların yapılandırma öncesi türü ve vadesi dikkate alınarak takip işlemleri ilgili mevzuat  kapsamında yapılır ve bu Kanunun yayımı tarihinden önce başlamış olan takip işlemleri geçerliliğini koruyarak kaldığı yerden devam eder.

Sirkülerimizin konusunu oluşturan Vadesinde Ödenmemiş Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına ilişkin hükümler, Kanun’un Resmi Gazete’de yayımı tarihi olan 12.03.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

7440 Sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun”a ulaşmak için tıklayınız.

Bilgilerinize Sunulur.

Saygılarımızla,

GÜRELİ YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK

VE BAĞIMSIZ DENETİM HİZMETLERİ A.Ş.