VERGİ SİRKÜLERİ
SİRKÜLER TARİHİ : 19.08.2016
SİRKÜLER NO : 2016/56
6736 SAYILI KANUN KAPSAMINDA VADESİNDE ÖDENMEMİŞ ALACAKLAR YENİDEN YAPILANDIRILMAKTA VE ÖDEME KOLAYLIĞI SAĞLANMAKTADIR
(6736 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun 19/8/2016 Tarihinde Yayımlanmıştır.)
6736 sayılı Af Kanununun 2. Maddesiyle, vadesi geçtiği halde Kanunun yürürlüğe girdiği 19.08.2016 tarihi itibariyle ödenmemiş bulunan alacaklar yeniden yapılandırılmaya konu edilmektedir. Kanun kapsamında
– Maliye Bakanlığı,
– Gümrük ve Ticaret Bakanlığı,
– Sosyal Güvenlik Kurumu,
– İl özel idareleri,
– Belediyeler (Büyükşehir belediyeleri dahil ),
– Büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerine
olan borçlar yeniden yapılandırılmakta; başta vergi dairelerine olan vergi anaparaları ile cezalar, gecikme faiz ve zamlarına ilişkin borçlar olmak üzere ecrimisil ödemeleri, RTÜK payları, emlak vergileri, gümrük vergileri, SGK prim borçları ve trafik cezaları gibi bir çok idari para cezasının ödenmesine ilişkin kolaylıklar sunulmaktadır.
A- VERGİ DAİRELERİNİN VERGİ VE VERGİ CEZALARI İLE FER’İ ALACAKLARI
Bu bölümde Vergi Usul Kanunu kapsamında vergi daireleri tarafından takip ve tahsil edilen vergi, resm ve harçlar ile bunlara bağlı vergi ziyaı cezaları, vergi aslından bağımsız olarak kesilen usulsüzlük, özel usulsüzlük ve iştirak cezası yer almaktadır. Yine gecikme faizleri ile gecikme zamları da fer’i alacaklar olarak aynı bölümde yer alacaktır.
1- ALACAĞIN TÜRÜ VE DÖNEMİ
6736 sayılı Kanunun kapsamına, Vergi Usul Kanunu kapsamına giren tüm vergiler ( vergi, resm, harç, fon payı ) ve tüm vergi cezaları ile bunlara bağlı gecikme faizleri, gecikme zamları gibi fer’i alacaklar girmektedir.
a- 30/06/2016 tarihinden (bu tarih dahil) önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları Kanun kapsamındadır.
Buna göre örneğin en son 2016 Mayıs ayına ait KDV yada muhtasar beyannamelerinde beyan edilip ödenmeyen borçlar kapsama girerken 2016 Haziran ayına ait beyanname kapsam dışında kalmaktadır. Vergi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezalarında ise verginin ait olduğu dönem dikkate alınarak kapsama girip girmediği tespit edilecektir.
b- 30/06/2016 tarihinden (bu tarih dahil) önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları Kanun kapsamındadır.
Buna göre; vergi aslına bağlı olmayan vergi cezalarında 30/06/2016 tarihinden (bu tarih dahil) önce yapılan tespitlere ilişkin olarak kesilen ve Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ödenmemiş olanlar kapsam dahilindedir.
2- YENİDEN YAPILANDIRILAN TUTAR
a- Genel İlke:
Vergi Asıllarından İndirim Yapılmamakta Ancak Vergi Aslına Bağlı Cezaların Tamamı Silinmekte, Fer’i Alacağın Yerini Yİ/ÜFE almaktadır.
Kesinleşmiş alacaklarda vergi aslı aynen alınmakta herhangi bir indirim yapılmamaktadır. Kanunun 2. Maddesi kapsamında ödenecek alacak tutarının tespiti için vergi asıllarına;
– vade tarihinden, Kanunun yayımlandığı tarihe kadar geçen süre için gecikme zammı yerine,
– daha önce hesaplanmış gecikme faizi olması halinde, bu faizin hesaplandığı süre dikkate alınarak gecikme faizi yerine,
Yİ/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak Yİ/ÜFE tutarı hesaplanacaktır.
Bu tutar, vergi aslı ile toplanarak madde hükmüne göre yapılandırılan alacak tutarı bulunacaktır.
Yapılandırılan alacak tutarının, Kanunda öngörülen süre ve şekilde ödenmesi halinde vergi aslına ilişkin gecikme zammı, gecikme faizi, vergi aslına bağlı vergi cezaları ( vergi ziyaı cezası ve kaçakçılık cezası dahil ) ile bu cezalara uygulanan gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.
Diğer taraftan eğer ki vergi aslı bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce ödenmiş ancak asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları ve bu cezalara bağlı gecikme zamları ödenmemişse, ödenmeyen tutar tamamıyla silinecektir.
b- vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş vergi cezaları
Bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş ( örneğin usulsüzlük yada özel usulsüzlük ) cezalar ile iştirak nedeniyle kesilmiş vergi cezalarının %50’si silinmekte, eğer bu tutara işlemiş olan gecikme zammı varsa yerine, Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar esas alınmaktadır.
Ödenmemiş alacağın sadece gecikme zammından ibaret olması hâlinde gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi gerekmektedir.
c- İhtirazi Kayıtla Beyan Edilen Vergiler
Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ihtirazi kayıtla beyan edilmiş ancak ödenmemiş vergiler dava konusu yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın yapılandırılacaktır. Bu takdirde, ihtilafa ilişkin yargı mercilerince verilmiş kararlar dikkate alınmadan mükelleflerin beyanı üzerine tahakkuk eden tutar esas alınarak Kanun hükmünden yararlanılacaktır.
d- 2016 Yılına İlişkin Olarak Tahakkuk Eden Geçici Vergilere İlişkin Gecikme Zammı Alacakları
30.06.2016 tarihine kadar verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden ve bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar ödenmemiş olan geçici vergilere bağlı gecikme faizi ve gecikme zamları yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ödenmek suretiyle bu madde hükmünden yararlanılır. Bu takdirde, 2016 yılına ilişkin yıllık gelir/kurumlar vergisinin tahakkukunu müteakip ödenecek taksitlerde, vergi aslının ödenmesi şartı aranmaz.
e- Motorlu Taşıtlar Vergisine İlişkin Yapılacak İşlemler
Af Kanunu kapsamında motorlu taşıtlar vergisinin tamamı alınmakta ve bu vergiye bağlı gecikme faizi ve gecikme zammı yerine Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar esas alınmaktadır. Af Kanunu hükümlerinin ihlal edilmemiş olması koşuluyla 197 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin (d) fıkrası hükmü uygulanmadan, taksit ödeme süresi sonuna kadar taşıtlarının fenni muayenelerini yaptırmalarına ve uçuşa elverişli belgelerini almalarına imkan verilmektedir.
f- Tecilli Alacaklar
Af Kanunun yayımlandığı tarihten önce 6183 sayılı Kanun uyarınca tecil edilip de tecil şartlarına uygun olarak ödenmekte olanlarından, kalan taksit tutarları için borçlular, talep etmeleri halinde bu Kanun hükümlerinden yararlanabilirler. Bu durumda kalan taksit tutarları vadesinde ödenmemiş alacak kabul edilir ve bu alacaklar hakkında bu Kanun hükümleri uygulanacaktır.
Ancak Af Kanunu hükümlerinden yararlanılarak ödeme yapılmak istenmesi halinde, Kanunun yayım tarihi olan 19.08.2016 tarihinden önce taksit tutarları ile birlikte ödenen tecil faizleri red ve iade edilmeyecektir.
B- BAŞVURU VE ÖDEME
Kanun hükümlerinden yararlanmak isteyenlerin, Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna yani 31 EKİM 2016 tarihi mesai saati bitimine kadar borcun takip edildiği vergi dairesine yazılı olarak başvurmalarıgerekmektedir.
Yeniden yapılandırılan vergi dairelerine ödenecek bu tutarların ilk taksitini bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü aydan başlamak üzere ( Son Ödeme Tarihi: 30 KASIM 2016 ) ikişer aylık dönemler hâlinde azami on sekiz eşit taksitte ödemeleri şarttır. Dikkat edileceği üzere her ay değil 2 ayda bir ödeme yapılacağından 18 taksitin tercih edilmesi halinde, borç 36 ay yani 3 yılda ödenebilecektir.
1- Peşin Yada Taksitle Ödeme Seçeneği
Yapılandırılan borcun peşin ödenmesi hâlinde, fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarı üzerinden ayrıca %50 indirim yapılmaktadır.
Taksitle ödenmek istenmesi hâlinde, borçluların başvuru sırasında altı, dokuz, on iki veya on sekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri şarttır. Taksitle yapılacak ödemelerinde ilgili maddelere göre belirlenen tutar;
1) Altı eşit taksit için (1,045),
2) Dokuz eşit taksit için (1,083),
3) On iki eşit taksit için (1,105),
4) On sekiz eşit taksit için (1,15),
katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler hâlinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır.
2- Mahsuben Ödeme
Diğer taraftan yapılandırılan borcun/taksitlerin kredi kartı ile ödenmesi mümkün olduğu gibi mahsuben ödenmesi de olanaklıdır. Mükellefler örneğin KDV iade alacaklarının taksitlere mahsup edilmesini talep edebilirler, bu durum da mutlaka vadeden önce müraacat edip istenilen belgelerin tamamlanması gerekmektedir.
3- Ödemeye Paralel Olarak Haczin Kaldırılması
Af Kanunu kapsamında borcun yeniden yapılandırılması için herhangi bir teminat aranılmamaktadır. Diğer taraftan başvuru tarihine kadar herhangi bir haciz yapılmamışsa bundan sonrası için de yapılmayacaktır.
Ancak bu Kanun öncesinde herhangi bir şekilde haciz tatbik edilmiş ise yapılan ödemeler nispetinde kaldırılacak ve buna isabet eden teminatlar iade edilecektir.
C- YAPILANDIRMANIN İHLALİ
1- İlk 2 Taksitin Önemi
Yapılandırılan ve taksite bağlanan borcun ilk 2’sinin tam ödenmemesi halinde Af Kanunu hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilir. Bu durumda borç başlangıcına döner, örneğin vergi ziyaı cezası yeniden istenilir, Yİ/ÜFE iptal olur yerine gecikme faizi ve gecikme cezaları hesaplanır.
2- 2′ den Çok
İlk 2 taksitin mutlaka ödenmiş olmasına rağmen, bir takvim yılında 2’den fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde bu Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı yine kaybedilir.
3- 2 ve 2′ den Az
Yine ilk 2 taksitin mutlaka ödenmiş olması koşuluyla kalan taksitlerden; bir takvim yılında 2 veya daha az taksitin,süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, bu Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı devam eder.
Ancak ödenmeyen veya eksik ödenen bu taksit tutarlarının son taksiti izleyen ayın sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şarttır. Eğer bu tutar ödenmez ise hak yine kaybedilecektir.
ÖRNEK:1-
XYZ Anonim şirketi 2014 yılına ilişkin kurumlar vergisini zamanında vermiş ve 200.000-TL ödenecek kurumlar vergisi beyan etmesine rağmen bu güne kadar vergi dairesine ödenmemiştir. Bu durumda;
– Borcun vergi aslı : 100.000-TL
– İşlemiş Gecikme Zammı : 21.840-TL
– Toplam Ödenecek Borç : 121.840-TL
Affa başvurulması halinde aylık gecikme zammı oranı yerine Yurt İçi ÜFE değişim oranı alınmaktadır. Bu durumda;
– Yİ/ÜFE göre hesaplanan tutar : 5.040-TL
– Yapılandırma sonucu toplam borç : 105.040-TL
Eğer sözkonusu 18 eşit taksitte ödemek istediğini bildirmişse katsayı tablosunda 1,15 katsayısı ile çarpılacak ve toplam borç 120.796-TL olarak yapılandırılacaktır. Her bir taksitin tutarı 6.711-TL olacaktır.
İlk taksit 30 Kasım 2016 tarihinde, ikinci taksit 30 Ocak 2017, üçüncü taksit 31 Mart 2017… ve son taksit 30 Kasım 2019 tarihinde ödenerek tamamlanacaktır.
ÖRNEK-2
ABC firmasına 2012 yılı Ocak ayında sahte fatura kullandığı gerekçesiyle rapor yazılmış ve 100.000-TL KDV tarhiyatı yapılmış, 150.000-TL tekerrür kapsamında vergi ziyaı cezası kesilmiştir. Uzlaşma talep edilmiş ve 15 Ocak 2016 tarihinde yapılan uzlaşmada vergi aslından düşülmemiş ancak vergi ziyaı cezası 30.000-TL olarak uzlaşılmış ve borç kesinleşmiştir. Ancak bu güne kadar herhangi bir ödeme yapılmamıştır. Şirketin gayrımenkullerine haciz tatbik edilmiş ayrıca sahte fatura kullandığı gerekçesiyle KOD’a alınmıştır. Bu durumda şirketin bu günkü borcu aşağıdaki gibi hesaplanmıştır.
Vergi Aslı KDV : 100.000-TL
Vergi Aslı İçin Gecikme Faizi : 64.400-TL
Vergi Aslı İçin Gecikme Zammı : 8.540-TL
Vergi Ziyaı Cezası :30.000-TL
Vergi Ziyaı Cezası İçin Gecikme Zammı : 2.562-TL
TOPLAM BORÇ : 205.502-TL
Affa girilmesi halinde ödenecek toplam borç ise aşağıdaki gibi olacaktır:
Vergi Aslı KDV : 100.000-TL
Vergi Aslı İçin gecikme zammı yerine Yİ/ÜFE : 27.056-TL
Vergi Aslı İçin Gecikme Zammı yerine Yİ/ÜFE : 3.058-TL
Vergi Ziyaı Cezası : 0-TL
Vergi Ziyaı Cezası İçin Gecikme Zammı :0-TL
TOPLAM BORÇ : 130.114-TL
Mükellef defaten peşin ödemeyi tercih ettiğinde af kanunu gereği Yİ/ÜFE yarısı kadar azaltılacaktır. Bu durumda ödenmesi gereken tutar 115.057-TL olmaktadır. Bu tutar 30 Kasım 2016 tarihine kadar ödendiğinde KOD’dan çıkarılacak ve hacizlerin tamamı kaldırılacaktır.
6736 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun’a ulaşmak için tıklayınız .
Bilgilerinize Sunulur.
Saygılarımızla,
GÜRELİ YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK
VE BAĞIMSIZ DENETİM HİZMETLERİ A.Ş.