VERGİ SİRKÜLERİ

SİRKÜLER TARİHİ : 29.12.2023

SİRKÜLER NO : 2023/112
 

VERGİ KANUNLARINDA DEĞİŞİKLİKLER YAPAN 7491 SAYILI KANUN YAYIMLANDI

(7491 Sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 28/12/2023 tarih, 32413 Sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanmıştır.)

Yayımlanan kanun ile bazı vergi kanunlarında değişiklikler yapılmış olup, getirilen önemli vergisel düzenlemeler aşağıda özetlenmiştir:

I) Gelir Vergisi Kanununda Yapılan Değişiklikler

1) Sosyal İçerik Üreticiliği İle Mobil Cihazlar İçin Uygulama Geliştiricilerine Uygulanan Gelir Vergisi İstisnasının Kapsamı Genişletildi.

Gelir Vergisi Kanunu’nun (GVK) yürürlükte olan mükerrer 20/B maddesi uyarınca internet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içeriklerin paylaşılması suretiyle elde edilen kazançlar için istisna uygulanmaktadır.

Yayımlanan kanunun 7. maddesinde getirilen değişiklikle, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan, sosyal içerik üreten gerçek kişilerin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar ile akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançların yanısıra, bu ortamlar üzerinden verilen bireysel kurs, eğitim, veri işleme ve geliştirme, ürün tanıtımı gibi hizmetlerden sağlanan kazançlar da istisna kapsamına alınmıştır.

Yeni uygulama, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren elde edilecek kazançlara uygulanmak üzere, 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

2) Gerçek Kişilerin Paylarının En Az Yarısına Sahip Oldukları Yabancı Şirketlerden Elde Ettikleri Kar Payı Kazançlarının Yarısı Gelir Vergisinden İstisna Edilmiştir.

Yayımlanan kanunun 8. maddesiyle GVK’nun 22. maddesine ilave edilen 4. fıkra ile gerçek kişilerce, kanunî ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki kurumların ödenmiş sermayesinin en az %50’sine sahip olunması ve elde edilen kar payının elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye getirilmesi şartıyla, elde edilen kar paylarının yarısı gelir vergisinden istisna edilmiştir.

Aynı madde ile ilave edilen 5. fıkra ile, yabancı ve yerli kurumlardan elde edilen kar payları gelirlerinin yarısı olarak tespit edilen kanuni oran ile yabancı kurumların ödenmiş sermayesinin en az %50’sine sahip olunması şartına ilişkin oranın %0’a kadar azaltılmasına veya %100’e kadar artırılmasına yönelik Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.

Belirtilen istisna, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlara uygulanmak üzere, 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

3) İhracatçılarla Yurtdışı İnşaat, Onarma, Montaj ve Taşıma İşi Yapan Gerçek Kişi ve Kurumlara Tanınan Binde Beş Oranlı Götürü Gider İndirimi Kaldırıldı.

Mevcut uygulamada, GVK’nun 40.  maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan birinci parantez içi hüküm uyarınca mükellefler, ihracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık işleri ile ilgili olarak yapmış oldukları ve belgesini temin edemedikleri giderlerine karşılık olmak üzere, anılan faaliyetlerden sağlanan hasılatın binde beşini aşmamak şartıyla hesaplanan giderlerini ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapabilmekteydi.

Yayımlanan kanunun 9. maddesinde getirilen değişiklikle, mükelleflere ihracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık işleri ile ilgili olarak tanınmış olan götürü gider uygulaması yürürlükten kaldırılmıştır.

Yeni uygulama, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren elde edilecek ticari kazançlara uygulanmak üzere, 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

4) Yurtdışına Verilen Bazı Hizmetlerden Elde Edilen Kazançlara Tanınan İndirim Oranı Yükseltildi.

GVK’nun 89. maddesinin birinci fıkrasının (13) numaralı bendinin birinci cümlesinde yer verilen mevcut düzenlemede, yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifıkasyon veri saklama, veri işleme, veri analizi hizmetleri ile yabancılara verilen eğitim ve sağlık hizmetlerinden elde edilen kazançların %50’si belirli koşullarda mükellefler tarafından beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilmekteydi.

Yayımlanan kanunun 10. maddesiyle getirilmiş olan değişiklikle, düzenlemede yer alan hizmetlerden elde edilen kazançlara indirim uygulanabilmesi için, kazancın tamamının elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi şartı getirilmiş ve indirim oranı %80’e yükseltilmiştir. Aynı değişiklikle Cumhurbaşkanına, Türkiye’ye transfer edilecek kazanç tutarını sıfıra kadar indirmesine veya kanuni seviyesine kadar artırmasına yetki verilmiştir.

Açıklanan düzenleme, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlara uygulanmak üzere, 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

5) Yıllara Sari İnşaat ve Onarım İşleri Yapanlara Ödenen İstihkak Bedellerine Uygulanan Gelir Vergisi Tevkifat Oranının Belirlenmesinde Cumhurbaşkanına Tanınan Yetki Genişletilmiştir.

GVK’nun 94. maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi kapsamında, yıllara sari inşaat ve onarım işleri yapanlara ödenen istihkak bedelleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmakta, aynı maddede yer alan düzenlemeye göre Cumhurbaşkanının söz konusu tevkifat oranını sıfıra kadar indirme veya bir katma kadar artırma yetkisi bulunmaktadır.

Yayımlanan kanunun 11. maddesiyle GVK’nun 94. maddesinin sekizinci fıkrasına ilave olunan paragrafla, Cumhurbaşkanı ödenen istihkak bedellerinden, işin; kamu kurum ve kuruluşları ile bunlara bağlı, ilgili ve ilişkili kuramlara taahhüt edilip edilmemesine ve bunların genel veya özel bütçeli idare kapsamında olup olmamasına, süresine, nev’ine ve yüklenicinin; ana yüklenici, alt yüklenici ya da tam ve dar mükellef olmasına göre ayrı ayrı veya birlikte farklı oranlar tespit etmeye yetkili kılınmıştır.

Düzenleme 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

6) GVK’nun Geçici 67. Maddesi Kapsamında Uygulanan Vergi Tevkifat Oranını %40’a Kadar Artırmaya Yönelik Olarak Cumhurbaşkanına Yetki Tanınmıştır.

Yayımlanan kanunun 12. maddesiyle GVK’nun geçici 67. maddesinin altıncı ve onyedinci fıkralarında yapılan düzenlemeler ile Cumhurbaşkanına:

• Yabancı para cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden sağlanan gelirler ve döviz cinsinden açılmış hesaplardan elde edilen faiz gelirleri ve kar payları üzerinden anılan madde kapsamında yapılan vergi tevkifatına ilişkin oranı ayrı ayrı veya birlikte %40’a kadar artırmaya,
• Geçici 67.  maddede yer alan oranları her bir sermaye piyasası aracı, ihraç edenler, ihraç veya iktisap tarihi, hesap türü, hesap açılış tarihi, kazanç ve irat türü ile bunların vadesi, elde tutulma süresi ve bunları elde edenler itibarıyla, yatırım fonlarının katılma belgelerinin fona iade edilmesinden veya diğer şekillerde elden çıkarılmasından elde edilen kazançlar için fonun portföy yapısına göre, ayrı ayrı %40’a kadar artırmaya,

yetki verilmiştir.

Düzenleme 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

7) Sporculara Yapılan Ücret veya Ücret Sayılan Ödemelerin Tabi Olduğu Tevkifat Oranlarının Uygulanma Süresi 31.12.2028 Tarihine Uzatıldı.

GVK’nun geçici 72. maddesinde mevcut düzenlemede 31.12.2023 tarihine kadar sporcu ücretlerinin maddede belirlenen sabit oranlarda tevkif suretiyle vergilendirilmesi, elde edilen ücret gelirlerinin gelir vergisi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşması halinde yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi öngörülmüş olup, yayımlanan kanunun 13. maddesiyle bu düzenlemenin uygulama süresi 31.12.2028 tarihine kadar uzatılmıştır.

Aynı değişiklik maddesinde Cumhurbaşkanına, tevkifat oranlarını sıfıra kadar indirmeye ve bir katma kadar artırmaya yönelik yetki verilmektedir

Düzenleme 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

8) Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Kapsamında Düzenlenen Ürün Senetlerinin Elden Çıkarılmasından Doğan Kazançlara Yönelik İstisnanın Uygulanma Süresi 31.12.2028 Tarihine Uzatıldı.

GVK’nun geçici 76. maddesinin birinci fıkrasında yer alan düzenleme ile 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar için gelir ve kurumlar vergisi açısından var olan ve 31.12.2023 tarihi itibarıyla sona erecek olan istisnanın uygulama süresi yayımlanan kanunun 14. maddesiyle 31.12.2028 tarihine kadar uzatılmıştır.

Düzenleme 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

II) Kurumlar Vergisi Kanununda Yapılan Değişiklikler

1) Katılım Finans Kefalet Anonim Şirketine Kurumlar Vergisi Muafiyeti Tanınmıştır.

Kurumlar Vergisi Kanununun (KVK) 4. maddesinin birinci fıkrasının (p) bendinde, 5910 sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 18. maddesi kapsamında ihracatçılar lehine münhasıran ihracat kredileri için kefalet vermek amacıyla kurulan kurumlar, kurumlar vergisinden muaf tutulmuştur.

Yayımlanan kanunun 57. maddesiyle katılım bankalarının ortağı olduğu ve katılım bankacılığı ilke ve esaslarına uygun her türlü finansman için kefalet vermek amacıyla kurulan Katılım Finans Kefalet Anonim Şirketi de kurumlar vergisi muafiyeti kapsamına alınmıştır.

Yeni muafiyet, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren elde edilecek ticari kazançlara uygulanmak üzere, 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

2) Kurumların Paylarının En Az Yarısına Sahip Oldukları Yabancı Şirketlerden Elde Ettikleri Kar Payı Kazançlarının Yarısı Kurumlar Vergisinden İstisna Edilmiştir.

Yayımlanan kanunun 58. maddesiyle KVK’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine ilave edilen paragraf ile kurumlarca, kanunî ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki kurumların ödenmiş sermayesinin en az %50’sine sahip olunması ve elde edilen kar payının elde edildiği hesap dönemine ilişkin yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye getirilmesi şartıyla, elde edilen kar paylarının yarısı anılan bentte belirtilen diğer şartların sağlanması koşulu aranmaksızın kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.

Aynı madde ile değiştirilen 2. fıkra ile, KVK’nun 5. maddesinde yer alan vergi yüküne ilişkin oranları ayrı ayrı veya birlikte sıfıra kadar indirmeye veya kurumlar vergisi oranına kadar artırmaya, diğer oranları ayrı ayrı veya birlikte sıfıra kadar indirmeye veya %100’e kadar artırmaya yönelik Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.

Belirtilen istisna, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlara uygulanmak üzere, 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

3) Yurtdışına Verilen Bazı Hizmetlerden Elde Edilen Kazançlara Tanınan İndirim Oranı Yükseltildi.

KVK’nun 10. maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde yer alan mevcut düzenlemede, yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifıkasyon veri saklama, veri işleme, veri analizi hizmetleri ile yabancılara verilen eğitim ve sağlık hizmetlerinden elde edilen kazançların %50’si belirli koşullarda mükellefler tarafından beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilmekteydi.

Yayımlanan kanunun 59. maddesiyle getirilmiş olan değişiklikle, düzenlemede yer alan hizmetlerden elde edilen kazançlara indirim uygulanabilmesi için, kazancın tamamının elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi şartı getirilmiş ve indirim oranı %80’e yükseltilmiştir. Aynı değişiklikle Cumhurbaşkanına, Türkiye’ye transfer edilecek kazanç tutarını sıfıra kadar indirmesine veya kanuni seviyesine kadar artırmasına yetki verilmiştir.

Açıklanan düzenleme, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlara uygulanmak üzere, 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

4) Yıllara Sari İnşaat ve Onarım İşleri Yapan Tam Mükellef Kurumlara Ödenen Hakediş Bedellerine Uygulanan Kurumlar Vergisi Kesinti Oranının Belirlenmesinde Cumhurbaşkanına Tanınan Yetki Genişletilmiştir.

KVK’nun 15. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında, yıllara sari inşaat ve onarım işleri yapan tam mükellef kurumlara ödenen hakediş bedelleri üzerinden kurumlar vergisi kesintisi yapılmakta, aynı maddede yer alan düzenlemeye göre Cumhurbaşkanının söz konusu kesinti oranını sıfıra kadar indirme veya kurumlar vergisi oranına kadar artırma yetkisi bulunmaktadır.

Yayımlanan kanunun 60. maddesiyle KVK’nun 15. maddesinin dördüncü fıkrasında yapılan değişiklikle, Cumhurbaşkanı tam mükellef kurumlara ödenen hakediş bedellerinden yapılacak kesinti oranını, işin; kamu kurum ve kuruluşları ile bunlara bağlı, ilgili ve ilişkili kurumlara taahhüt edilip edilmemesine ve bunların genel veya özel bütçeli idare kapsamında olup olmamasına, süresine, nev’ine ve yüklenicinin; ana yüklenici, alt yüklenici ya da tam ve dar mükellef olmasına göre ayrı ayrı veya birlikte belirlemeye yetkili kılınmıştır.

Düzenleme 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

5) Yıllara Sari İnşaat ve Onarım İşleri Yapan Dar Mükellef Kurumlara Ödenen Hakediş Bedellerine Uygulanan Kurumlar Vergisi Kesinti Oranının Belirlenmesinde Cumhurbaşkanına Tanınan Yetki Genişletilmiştir.

KVK’nun 30. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında, yıllara sari inşaat ve onarım işleri yapan dar mükellef kurumlara ödenen hakediş bedelleri üzerinden kurumlar vergisi kesintisi yapılmakta, aynı maddede yer alan düzenlemeye göre Cumhurbaşkanının söz konusu kesinti oranını sıfıra kadar indirme veya kanuni oranın bir katına kadar artırma yetkisi bulunmaktadır.

Yayımlanan kanunun 61. maddesiyle KVK’nun 30. maddesinin sekizinci fıkrasında yapılan değişiklikle, Cumhurbaşkanı dar mükellef kurumlara ödenen hakediş bedellerinden yapılacak kesinti oranını, işin; kamu kurum ve kuruluşları ile bunlara bağlı, ilgili ve ilişkili kurumlara taahhüt edilip edilmemesine ve bunların genel veya özel bütçeli idare kapsamında olup olmamasına, süresine, nev’ine ve yüklenicinin; ana yüklenici, alt yüklenici ya da tam ve dar mükellef olmasına göre ayrı ayrı veya birlikte belirlemeye yetkili kılınmıştır.

Düzenleme 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

6) Dış Ticaret Sermaye Şirketleri veya Sektörel Dış Ticaret Şirketleri Üzerinden Gerçekleştirilen İhracat Faaliyetlerinden Elde Edilen Kazançlar da 5 Puanlık Kurumlar Vergisi Oran İndiriminden Yararlanabilecektir.

KVK’nun 32. maddesinde mevcut düzenlemeye göre %25 olan kurumlar vergisi oranı; ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına tanınan beş puanlık indirimle %20 olarak uygulanmaktadır.

Yayımlanan kanunun 62. maddesiyle KVK’nun 32. maddesinin yedinci fıkrasına eklenen cümle ile imalatçı veya tedarikçi kurumların aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak dış ticaret sermaye şirketleri veya sektörel dış ticaret şirketleri üzerinden gerçekleştirdikleri ihracat faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar için de 5 puanlık indirimden faydalanmaları sağlanmıştır.

Söz konusu düzenleme, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlara uygulanmak üzere, 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

7) Kurumların Kur korumalı Mevduat ve Katılım Hesaplarına Uygulanan Kurumlar Vergisi İstisnasının Süresi 30/6/2024 Tarihine Kadar Uzatılmıştır.

Yayımlanan kanunun 63. maddesiyle KVK’nun geçici 14. maddesinde yapılan değişiklikle kurumların kur korumalı mevduat ve katılım hesaplarına uygulanan kurumlar vergisi istisnasının süresi 30/6/2024 tarihine kadar uzatılmıştır.

Ayrıca aynı maddeye eklenen fıkra ile Cumhurbaşkanına, sürenin bitimini müteakip bu süreyi her defasında altı ayı geçmeyen süreler halinde üç defa uzatma, kazanç istisnasını %0’a kadar indirme veya kanuni seviyesine kadar artırma, istisna oranını; hesap türü, hesapların vadesi ve hesap açılış tarihine göre ayrı ayrı veya birlikte belirleme yetkisi verilmiştir.

Düzenleme 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

III) Katma Değer Vergisi Kanununda Yapılan Değişiklikler

1) Sorumlu Sıfatıyla Beyan Edilen Katma Değer Vergisi (KDV) Ödendiğinde İndirim Konusu Yapılabilecektir.

Yayımlanan kanunun 30. maddesiyle, KDV Kanununun 29. maddesinin (1) numaralı fıkrasına ilave edilen bent ile, vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından sorumlu sıfatıyla 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilerek ödenen katma değer vergisinin indirim konusu yapılacağı düzenlenmiştir.

Düzenleme, 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.

2) KDV Kanununda Düzenlenen İade Hakkını Kısmen veya Tamamen Kaldırma veya Yeniden Koyma ve İade Hakkı Kısıtlanan Mal veya Hizmetleri Belirleme Konusunda Cumhurbaşkanına Yetki Verilmiştir.

Yayımlanan kanunun 31. maddesiyle, KDV Kanununun 36. maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklik ile KDV Kanununda düzenlenen iade hakkını kısmen veya tamamen kaldırma veya yeniden koyma ve bu şekilde iade hakkı kısıtlanan mal veya hizmetleri belirleme konusunda Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.

Değişiklik 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

3) Sorumlu Sıfatıyla Verilen 2 No’lu KDV Beyannamesinin Verilme ve Ödenme Tarihleri Öne Çekilmiştir.

Yayımlanan kanunun 32. ve 33. maddeleriyle, KDV Kanununun 41. ve 46. maddelerinde yapılan değişiklikler ile, vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanların 2. No’lu Katma Değer Vergisi beyannamelerini verecekleri tarih vergilendirme dönemini takibeden ayın yirmibirinci günü akşamına; bu beyannamelerde beyan edilen katma değer vergisinin ödenme tarihi de aynı ayın yirmiüçüncü günü akşamına çekilmiştir.

Getirilen bu değişiklikler, 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.

4) İlgili Kanunlar Kapsamında “Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Gerçekleştirilecek Projeler” ile “Sağlık Tesislerine İlişkin Projeler” ve “Eğitim Öğretim Tesislerine İlişkin Projeler”e Tanınan KDV İstisnasının Süresi 31.12.2028 Tarihine Uzatılmıştır.

Yayımlanan kanunun 34. maddesi ile KDV Kanununun geçici 29. maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklikle, anılan maddede yer alan:

• 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanuna göre yap-işlet-devret modeli çerçevesinde gerçekleştirilecek projeler ile;
• 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun ek 7. maddesine göre Yüksek Planlama Kurulu tarafından kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen sağlık tesislerine ilişkin projeler, ve;
• 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 23. maddesine göre Milli Eğitim Bakanlığı tarafından kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen eğitim öğretim tesislerine ilişkin projelerden,

31/12/2023 tarihine kadar ihale veya görevlendirme ilanı yayımlanacak olanların; ihale edilmesine ve görevlendirilen veya projeyi üstlenenlere yatırım döneminde proje kapsamında yapılan mal teslimleri ve hizmet ifalarına tanınan KDV istisnasının uygulama süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmıştır.

Getirilen düzenleme 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

5) Şehir İçi Toplu Taşıma Sistem ve Altyapısına Yönelik Teslimlere Yönelik KDV İstisnasının Süresi 31.12.2028 Tarihine Uzatılmıştır.

Yayımlanan kanunun 35. maddesi ile, KDV Kanununun geçici 32. maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklikle, anılan maddede yer alan şehir içi raylı ulaşım sistemleri, metro, tramvay, teleferik, telesiyej ve füniküler ile bunların hatları, istasyonları, yolcu terminalleri ve durakları ve bu iş ve işlemlerle ilgili tesisler ile eklenti veya bütünleyici parçalarının Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığı, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları arasında yapılacak devir ve teslimlerine yönelik KDV istisnasının uygulama süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmıştır.

Getirilen düzenleme 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

6) Bazı Taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumuna Devir ve Teslimi ile Bu taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Devir ve Teslimine Yönelik KDV İstisnasının Süresi 31/12/2028 Tarihine Uzatılmıştır.

Yayımlanan kanunun 36. maddesi ile, KDV Kanununun geçici 33. maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklikle Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 41. maddesi kapsamında taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumuna devir ve teslimi ile bu taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından devir ve teslimine yönelik KDV istisnasının uygulama süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmıştır.

Getirilen düzenleme 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

IV) Vergi Usul Kanunu’nda (VUK) Yapılan Değişiklikler

1) Bilgi Paylaşımı Uygulaması İle İlgili Katılma Payı Alınması Uygulaması Devreye Girmiştir.

7491 sayılı Kanun’un 15. maddesiyle VUK’nun 413. maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki mükerrer madde eklenmiştir.

“Katılma payı:

MÜKERRER MADDE 413- Gelir İdaresi Başkanlığı sistemlerinde yer alan ve bu Kanunun 5 inci maddesi kapsamında üçüncü kişilerle paylaşılabilecek bilgilerin; anılan madde hükümleri çerçevesinde genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri dışındaki kamu kurum ve kuruluşları ve tüzel kişilerle paylaşılması karşılığında sorgu veya dönen kayıt başına 25 kuruştan az olmamak üzere katılma payı alınır. Katılma payının tutarı, sorgulanan veya dönen verinin sayısı, boyutu ve kapsamı, verinin sorgulama dışında toplu olarak paylaşılması durumunda paylaşılan verinin sayısı, boyutu, kapsamı ve mükellef sayısı ayrı ayrı veya birlikte dikkate alınarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenebilir. Bakanlık, kanunları gereğince mükelleflerden alabilecekleri bilgileri Başkanlık sistemlerinden alan kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşlarından, paylaşılan verinin türü ve paylaşılma şeklini de dikkate alarak katılma payı almamaya veya daha düşük tutarlı almaya yetkilidir. Katılma payları, yeni bir belirleme yapılmadığı sürece, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak bu Kanun uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır. Ödenecek katılma payı tutarının belirlenmesine esas olan sorgu, dönen kayıt veya toplu olarak paylaşılan veri miktarının belirlenmesinde Gelir İdaresi Başkanlığı kayıtları esas alınır.

Katılma payları, takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından paylaşılan veriler üzerinden hesaplanır ve üç aylık dönemi takip eden ayın sonuna kadar veri paylaşılanlara bildirilir. Katılma payları bildirimin yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar Bakanlık merkez muhasebe birimine ödenir.

Süresinde ödeme yapmayanlarla ödeme yapılıncaya kadar bilgi paylaşımı yapılmaz. Süresinde ödenmeyen katılma payları gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre vergi dairelerince takip ve tahsil edilir.

Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.”

Değişiklik 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.

2) Amortisman Uygulaması İle İlgili Geçici Madde Düzenlemesine Bağlı Teşvik Uygulamasının Süresi Uzatılmıştır.

7491 sayılı Kanun’un 16. maddesiyle VUK’nun geçici 30. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “31/12/2023” ibaresi “31/12/2024” şeklinde değiştirilmiştir.

Böylece 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanununa göre sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerce münhasıran imalat sanayiinde veya 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ve 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun kapsamında faaliyette bulunan mükelleflerce münhasıran Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılmak üzere, 2019 takvim yılı sonuna kadar iktisap edilen yeni makina ve teçhizat ile aynı tarihe kadar yatırım teşvik belgesi kapsamında iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için uygulanacak amortisman oran ve süreleri için, Maliye Bakanlığınca VUK’nun 315. maddesine göre tespit ve ilan edilen faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınmak suretiyle hesaplanabileceğine ilişkin olarak 31.12.2023 tarihine kadar geçerli süre 1 yıl daha uzamış olmaktadır.

Değişiklik 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

3) Enflasyon Düzeltmesi Uygulamasına Bağlı Kar veya Zarar Hesabı, 2024 ve 2025 Hesap Dönemlerinde Finans Kurumları İçin Uygulanmayacaktır.

7491 sayılı Kanun’un 17. maddesiyle VUK’nun geçici 33. maddesine üçüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir:

“Bankalar, 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki şirketler, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri tarafından geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı, kazancın tespitinde dikkate alınmaz. Bu fikra kapsamında belirlenen dönemleri geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere bir hesap dönemi kadar uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.”

Böylece maddede belirtilen finansal kurumlar 31.12.2023 tarihli bilançolarını VUK’nun geçici 33. maddesi kapsamında enflasyon düzeltmesine ve şartların devamı halinde 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde enflasyon düzeltmesine tabi tutacaklar; ancak bu mükellefler 2024 ve 2025 hesap dönemleri için enflasyon düzeltmesine bağlı kar veya zarar farkını safi kurum kazancının tespitinde dikkate almayacaklardır.

Değişiklik 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

V) Amme Alacaklarının Tahsil Usulu Hakkında Kanun’da Yapılan Değişiklikler

1) Haciz Zaptı Elektronik Ortamda Düzenlenebilecektir.

7491 sayılı Kanun’un 4. maddesi ile 6183 sayılı AATUHK’nın 78. maddesinin 2. fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.

“Haciz zaptı elektronik ortamda düzenlenebilir. Elektronik ortamda düzenlenecek haciz zaptına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.”

Bu kapsamda, maddeyle 6183 sayılı Kanunun 78. maddesinde değişiklik yapılmakta ve haciz zaptının elektronik ortamda düzenlenmesine imkân sağlanmaktadır.

Değişiklik 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

2) AATUHK Kapsamında Borcu Olanların Taşınmazlarının Maliye Bakanlığı Tarafından Satın Alınabilmesine İmkân Belli Koşullarla Tanıyan Maddenin Yürürlük Süresi 31.12.2028 Tarihine Kadar Uzatılmıştır.

AATUHK’nın geçici 8. maddesine göre 31/12/2023 tarihine kadar uygulanmak üzere özelleştirme kapsamına alınan kuruluşlar dahil 233 sayılı KHK hükümlerine tâbi iktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları ile bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri, 4389 sayılı Kanuna tâbi faaliyeti devam eden kamu bankaları, büyükşehir belediyeleri, belediyeler, il özel idareleri ve bunlara ait tüzel kişilerin veya bunlara bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşların, Devlete ait olan ve bu Kanun kapsamına giren borçlarına karşılık, mülkiyeti bu idarelere ait ve üzerinde herhangi bir takyidat bulunmayan taşınmazlarından merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerince ihtiyaç duyulanlar ile  4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun kapsamında değerlendirilecek olanlar, 4734 sayılı Kanunun 6. maddesine göre oluşturulacak komisyon tarafından takdir edilecek değeri üzerinden, borçlu kurumun da uygun görüşü alınarak bütçenin gelir ve gider hesaplarıyla ilişkilendirilmeksizin Maliye Bakanlığınca satın alınabilecektir.

Aynı madde hükmüne göre bu idarelerin satın alınan taşınmazlarının tapu işlemlerine esas olan ve yukarıda belirtilen şekilde tespit edilen değerine eşit tutarda Devlete ait olan ve bu Kanun kapsamına giren borçları terkin edilir. Madde hükmü, yukarıda sayılan kuruluşlar dışında kalan, borcunu ödemede çok zor duruma düştüğü inceleme raporu ile tespit edilen ve vergi dairelerine bu Kanun kapsamına giren borcu bulunan diğer mükelleflerin (tüzel kişiliği bulunanların ortaklarına ait olanlar dahil) taşınmazları için de uygulanabilecektir.

Madde hükmünün geçerliliği 31.12.2023 tarihinde sona ermekte idi. 7491 sayılı Kanun’un 5. maddesi ile bu tarih 31.12.2028 olarak değiştirilmiştir.

Maddeyle, özelleştirme kapsamına alınan kuruluşlar dahil 233 sayılı KHK hükümlerine tâbi iktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları ile bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri, faaliyeti devam eden kamu bankaları, büyükşehir belediyeleri, belediyeler, il özel idareleri ve bunlara ait tüzel kişilerin veya bunlara bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlar ile borcunu ödemede çok zor duruma düştüğü inceleme raporu ile tespit edilen diğer mükelleflerin, Devlete ait olan ve 6183 sayılı Kanun kapsamına giren borçlarına karşılık, mülkiyeti bu idarelere ait ve üzerinde herhangi bir takyidat bulunmayan taşınmazlarından merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerince ihtiyaç duyulanlar ile 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun kapsamında değerlendirilecek olanların bütçenin gelir ve gider hesapları ile ilişkilendirilmeksizin satın alınmasına imkan veren ve 31/12/2023 tarihinde sona erecek olan 6183 sayılı Kanunun geçici 8 inci maddesinin uygulama süresi 31/12/2028 tarihine uzatılmaktadır.

Değişiklik 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

VI) Gider Vergileri Kanunu’nda (BSMV) Yapılan Değişiklikler

1) Konut Finansmanı Kapsamında Yapılan Sigortalarda Sözleşme ve Poliçe Üzerinden Alınan Paralar İçin Geçerli BSMV İstisnasının Kapsamı Yeniden Tanımlanmıştır.

6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun 29. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendi ile 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında yapılan sigortalarda sözleşme ve poliçeler üzerinden alınan paralar Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi’nden (BSMV) istisna idi.

7491 sayılı Kanun’un 6. maddesiyle istisna düzenlemesinde yapılan değişiklikle “konut finansmanı kapsamında kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olmayan tüketicilere kullandırılan konut kredileri ile bu kredilerin refinansmanı dolayısıyla” lehe alınan paralar için BSMV istisnası öngörülmüştür.

Bu çerçevede, madde ile istisna uygulamasına sınırlama getirilmekte olup, kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olanların doğrudan veya kooperatifler aracılığıyla kullandıkları konut kredileri dolayısıyla lehe alınan paralar istisna kapsamı dışına çıkarılmaktadır.

Değişiklik 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

2) Kooperatifler aracılığı ile Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Tarafından Açılan Konut Kredileri Dolayısıyla Alınan Paralar İçin Geçerli BSMV İstisnasının Kapsamı Yeniden Tanımlanmıştır.

6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun 29. maddesinin 1. fıkrasının (r) bendi ile kooperatifler aracılığı ile Başbakanlık Toplu Konut İdaresi ve bankalar tarafından açılan konut kredileri dolayısıyla lehe alınan paralar BSMV’den istisna idi.

7491 sayılı Kanun’un 6. maddesiyle istisna düzenlemesinde yapılan değişiklikle “kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olmayan tüketicilere kooperatifler aracılığı ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığı” tarafından açılan konut kredileri dolayısıyla lehe alınan paralar için BSMV istisnası öngörülmüştür.

Bu çerçevede, madde ile istisna uygulamasına sınırlama getirilmekte olup, kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olanların doğrudan veya kooperatifler aracılığıyla kullandıkları konut kredileri dolayısıyla lehe alınan paralar istisna kapsamı dışına çıkarılmaktadır.

Değişiklik 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

3) İpotek Finansmanı Kuruluşlarının ve Konut Finansmanı Fonlarının Konut Finansmanı Kapsamında Yaptıkları Tüm İşlemler Dolayısıyla Lehe Alınan Paralar İçin Geçerli BSMV İstisnasının Kapsamı Yeniden Tanımlanmıştır.

Yine 7491 sayılı Kanun’un 6. maddesiyle istisna düzenlemesinde yapılan değişiklikle “ipotek finansmanı kuruluşlarının ve konut finansmanı fonlarının, 6362 sayılı Kanunun 57. maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında yaptıkları tüm işlemler ile konut finansmanı kuruluşları tarafından aynı Kanun kapsamında kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olmayan tüketicilere kullandırılan konut kredileri ile bu kredilerin refinansmanı” dolayısıyla lehe alınan paralar için BSMV istisnası öngörülmüştür.

Bu çerçevede, madde ile istisna uygulamasına sınırlama getirilmekte olup, kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olanların doğrudan veya kooperatifler aracılığıyla kullandıklan konut kredileri dolayısıyla lehe alınan paralar istisna kapsamı dışına çıkarılmaktadır.

Değişiklik 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

VII) Damga Vergisi Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

1) Damga Vergisinden İstisna Edilen Bazı İşlemlerle İlgili Yeniden Düzenlemeye Gidilmiştir.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun ek 2. maddesinin (2) numaralı fıkrasında, Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesine bağlanan ve Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer alan yatırımlardan ve Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının bu programda yer almayan kamu yatırımlarından uluslararası ihaleye çıkarılanların ihalesini kazanan veya yabancı para ile finanse edilenlerin yapımını üstlenen ana yüklenici firmaların (alt yükleniciler hariç); diğer döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemler nedeniyle, belgenin geçerlilik süresi içerisinde belgede yer alan tutarla sınırlı olmak kaydıyla, tam mükellef olması hâlinde, uluslararası ihalelerde tamamı üzerinden, yabancı para ile finanse edilenlerde ise yabancı paraya isabet eden oranda yapacakları teslim, hizmet ve faaliyetler ile tam mükellef imalatçı firmaların, bahse konu işte kullanılmak üzere bu işin yapımını yüklenen firmaya üreterek yapacakları mal ve malzeme ile hizmet satış ve teslimleri için düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden müstesna olması öngörülmüştür.

7491 sayılı Kanun’un 20. maddesiyle istisna düzenlemesinde yapılan değişiklikle “Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesine bağlanan ve Cumhurbaşkanı kararı ile yürürlüğe konulan cari yıl yatırım programında yer alan yatırımlardan ve Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının bu programda yer almayan kamu yatırımlarından yabancı para ile finanse edilenlerin yapımını üstlenen ana yüklenici firmaların (alt yükleniciler hariç); diğer döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemler nedeniyle, belgenin geçerlilik süresi içerisinde belgede yer alan tutarla sınırlı olmak kaydıyla, tam mükellef olması hâlinde, yabancı paraya isabet eden oranda yapacakları teslim, hizmet ve faaliyetler ile tam mükellef imalatçı firmaların, bahse konu işte kullanılmak üzere bu işin yapımını yüklenen firmaya üreterek yapacakları mal ve malzeme ile hizmet satış ve teslimleri için düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden müstesna olması öngörülmüştür.

Madde ile, halihazırda cari yıl yatırım programlan Cumhurbaşkanı Kararlan ile yürürlüğe konulduğundan, 488 sayılı Kanunun ek 2 nci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (a) bendinde (mülga) Kalkınma Bakanlığına yapılan atıfta değişiklik yapılmakta, aynca anılan bentte sayılan yatırımlara yönelik istisna uygulamasının genel amacına hizmet etmeyen uluslararası ihaleye çıkarılanlar yönüyle kaldırılması, damga vergisi istisnasının yalnızca ülkeye döviz girişine hizmet eden yabancı para ile finanse edilen yatırımlar yönünden devamı amaçlanmaktadır.

Değişiklik “Kanunun yayımı tarihinden sonra çıkılan ihalelere uygulanmak üzere” 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

2) Damga Vergisine Tabi Kağıtlar Listesinde Değişikliğe Gidilmiştir.

7491 sayılı Kanun’un 21. maddesiyle, Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun “II. Kararlar ve mazbatalar” başlıklı bölümünün (2) numaralı fıkrasının parantez içi hükmünde yer alan “ihale kararının” ibaresi “ihale kararı ve ihaleye ilişkin olarak ihale makamı ile düzenlenen sözleşmenin” şeklinde değiştirilmiştir.

Değişiklik 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

VIII) Harçlar Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

1) Nüfus İdareleri Tarafından Resen Yapılacak Düzeltmeler Yargı Harcı İstisnası Kapsamına Alınmıştır.

492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 13. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendine göre, ticaret sicilinde re’sen yapılan düzeltmeler yargı harçlarından harçtan müstesnadır.

7491 sayılı Kanun’un 22. maddesiyle yapılan değişiklikle, bent hükmü “ticaret sicilinde re’sen yapılan düzeltmeler ile ilgililerin kusuru olmaksızın nüfus idareleri tarafından resen yapılacak düzeltmeler” şeklinde değiştirilmiştir.

İlgililerin bir kusuru olmaksızın nüfus idarelerinden kaynaklanan maddi hatalar nedeniyle nüfus idarelerince yapılan re’sen düzeltmelere istinaden ticaret sicilinde yapılan düzeltmeler harçtan istisna tutularak vatandaş mağduriyetlerinin önlenmesi amaçlanmaktadır.

Değişiklik 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

2) Nüfus İdareleri Tarafından Resen Yapılacak Düzeltmeler Tapu ve Kadastro İstisnası Kapsamına Alınmıştır.

492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 59. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine göre, ilgililerin kusurları olmaksızın tapu ve kadastro idareleri tarafından yapılacak hataların tashihleri tapu ve kadastro harcından müstesnadır.

7491 sayılı Kanun’un 23. maddesiyle yapılan değişiklikle, bent hükmü “ilgililerin kusurları olmaksızın tapu ve kadastro idareleri tarafından yapılacak hataların ve nüfus idareleri tarafından resen yapılacak düzeltmeler sonucu tapu kayıtlarının tashihi” şeklinde değiştirilmiştir.

İlgililerin bir kusuru olmaksızın nüfus idarelerinden kaynaklanan maddi hatalar nedeniyle nüfus idarelerince yapılan re’sen düzeltmelere istinaden tapu kayıtlarının tashihleri tapu harcından istisna tutularak vatandaş mağduriyetlerinin önlenmesi amaçlanmaktadır.

Değişiklik 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

3) Yola Elverişlilik Belgeleri İfadeleri, Liman Çıkış Belgeleri Şeklinde Değiştirilmiştir.

492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 98. maddesi aşağıdaki gibidir.

“Aşağıda yazılı mevzular harçtan müstesnadır:

1. a) İlgililerin kusurları olmaksızın gemi sicil memurları tarafından yapılan hatalarla ilgili düzeltmeler ile mahkemeler, icra ve iflas daireleri ve diğer resmi dairelerce istenecek suretler,
2. b) Mücbir sebeplerden dolayı limana uğrıyan ticaret gemileri ile her nevi deniz ürünleri avında kullanıldıkları müddetçe av, havuz, depo gibi özel tertibatı bulunan milli balık ve sünger gemilerine verilecek yola elverişlilik belgeleri,
3. c) Turist nakleden ve başkaca ticari işlemde bulunmıyan turist gemileriyle, ilmi mevzularda kullanılan gemilerin yola elverişlilik belgeleri.”

Aynı Kanunun 102. maddesi ise aşağıdaki gibidir:

“Yola elverişlilik belgesi harcından indirim Türkiye limanları arasında muntazam seferler yapan ticaret gemilerinden hareketlerinde tam, dönüşlerine kadar uğrıyacakları liman ve iskelelerde 1/5 nispetinde, keza ticari işlemlerde bulunmıyan ticaret gemilerinden de 1/5 nispetinde yola elverişlilik belgesi harcı alınır.”

Yine aynı Kanunun 107. maddesi aşağıdaki gibidir:

“Gemi ve liman harçlarının tamamı peşin olarak ödenmedikçe, harca mevzu olan işlem yapılmaz.
Ancak, liman başkanlığı bulunmıyan iskelelere uğrıyan gemilerden yola elverişlilik belgesi harcı ilk uğradığı liman başkanlığı bulunan limanda tahsil edilir.”

7491 sayılı Kanun’un 24. maddesiyle yapılan değişiklikle, yukarıdaki maddelerde yer alan “yola elverişlilik belgeleri” ifadesi “liman çıkış belgeleri” şeklinde; “yola elverişlilik belgesi” ibaresi ise “Liman çıkış belgesi” şeklinde değiştirilmiştir.

Yapılan düzenleme ile denizcilik mevzuatında yer alan düzenlemelere paralel olarak 492 sayılı Kanunun 98., 102. ve 107. maddelerinde yer alan yola elverişlilik belgesinin adı liman çıkış belgesi olarak değiştirilmektedir.

Değişiklik 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.

4) Harçlardan İstisna Edilen Bazı İşlemlerle İlgili Yeniden Düzenlemeye Gidilmiştir.

492 sayılı Harçlar Kanunu’nun ek madde 1 düzenlemesinin 2. fıkrasının (a) bendine göre Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesine bağlanan “Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer alan yatırımlardan ve Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının bu programda yer almayan kamu yatırımlarından uluslararası ihaleye çıkarılanların ihalesini kazanan veya yabancı para ile finanse edilenlerin yapımını üstlenen ana yüklenici firmaların (alt yükleniciler hariç) tam mükellef olması hâlinde, uluslararası ihalelerde tamamı üzerinden, yabancı para ile finanse edilenlerde ise yabancı paraya isabet eden oranda yapacakları teslim, hizmet ve faaliyetler ile tam mükellef imalatçı firmaların, bahse konu işte kullanılmak üzere bu işin yapımını yüklenen firmaya üreterek yapacakları mal ve malzeme ile hizmet satış ve teslimleri,” diğer döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemler, belgenin geçerlilik süresi içerisinde belgede yer alan tutarla sınırlı olmak kaydıyla harçtan müstesnadır.

7491 sayılı Kanun’un 25. maddesiyle yapılan değişiklikle fıkranın ilgili bendinde yer alan “Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan” ibaresi “Cumhurbaşkanı kararı ile yürürlüğe konulan” şeklinde değiştirilmiş ve “uluslararası ihaleye çıkarılanların ihalesini kazanan veya” ibaresi ile aynı bendin (i) alt bendinde yer alan “uluslararası ihalelerde tamamı üzerinden, yabancı para ile finanse edilenlerde ise” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.

Madde ile, halihazırda cari yıl yatırım programları Cumhurbaşkanı Kararları ile yürürlüğe konulduğundan, (mülga) Kalkınma Bakanlığına yapılan atıfta değişiklik yapılmakta, ayrıca anılan bentte sayılan yatırımlara yönelik istisna uygulamasının genel amacına hizmet etmeyen uluslararası ihaleye çıkanlanlar yönüyle kaldırılması, harç istisnasının yalnızca ülkeye döviz girişine hizmet eden yabancı para ile finanse edilen yatırımlar yönünden devamı amaçlanmaktadır

Değişiklik Kanunun yayımı tarihinden sonra çıkılan ihalelere uygulanmak üzere 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

5) Harç Tarifesinin Liman İşletmeleri Bölümünde Değişikliğe Gidilmiştir

7491 sayılı Kanun’un 26. maddesiyle yapılan değişiklikle, 492 sayılı Kanuna bağlı (7) sayılı tarifenin “II- Liman işlemleri” başlıklı bölümünde değişikliklere gidilmiştir.

(3) numaralı fıkrası aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir:

(8) numaralı fıkrasının (a) ve (b) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“a) Yolcu gemisi emniyet belgesi, yük gemisi inşa emniyet belgesi, yük gemisi teçhizat emniyet belgesi, uluslararası yükleme sınırı belgesi, yük gemisi radyo emniyet belgesi, uluslararası tonilato belgesi, sıvılaştırılmış gazları dökme halde taşımak için uluslararası uygunluk belgesi, sıvılaştırılmış gazları dökme halde taşımak için uygunluk belgesi tehlikeli kimyasal maddeleri tehlikeli kimyasal maddeleri dökme halde taşımak için uygunluk belgesi, tehlikeli kimyasal maddeleri dökme halde taşımak için uluslararası uygunluk belgesi, uluslararası emniyet yönetimi kodu uygunluk belgesi, emniyet yönetimi belgesi, uluslararası gemi güvenlik belgesi, uluslararası denizcilik katı dökme yükler koduna uygunluk belgesi, tehlikeli yük taşıyan gemiler için özel gerekliliklerle birlikte uygunluk belgesi, uluslararası yüksek hızlı tekne emniyet belgesi, özel amaçlı gemi emniyet belgesi, uluslararası petrolle kirlenmenin önlenmesi belgesi, zararlı sıvı maddeleri dökme halde taşımak için uluslararası petrolle kirliliğin önlenmesi belgesi, uluslararası hava kirliliğini önleme belgesi, uluslararası makine hava kirliliğini önleme belgesi, uluslararası organik tutunma önleyici sistem sertifikası, tahıl taşıma için yetkilendirme belgesi, uluslararası enerji verimliliği sertifikası, uluslararası balast suyu yönetim sertifikası, uluslararası pis su kirliliğini önleme belgesi, yolcuların ölümünden veya yaralanmalarından doğan sorumluluğa ilişkin sigorta veya diğer mali teminat sertifikası, petrol kirliliği zararları hukuki sorumluluğu ile ilgili sigorta veya diğer mali teminat sertifikası, gemi yakıtlarından kaynaklanan petrol kirliliği zararının hukuki sorumluluğu ile ilgili sigorta veya diğer mali teminat sertifikası, (Her bir belge için ayrı ayrı olmak üzere)

(10) numaralı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Aracın boyunun tespitinde bir metreden küçük değerler dikkate alınmaz. Şu kadar ki Milli Gemi Sicili, Türk Uluslararası Gemi Sicili ve Bağlama Kütüğüne kayıtlı deniz araçlarına verilen belgelerden bu tarifede yer alan harçlar üçte biri oranında alınır.”

Değişiklik 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.

6) Harç Tarifesinin Bağlama Kütüğü Ruhsatnamelerinden Alınacak Harçlar Bölümünde Değişikliğe Gidilmiştir.

7491 sayılı Kanun’un 27. maddesiyle, 492 sayılı Kanuna bağlı (8) sayılı tarifenin “XIII- Bağlama kütüğü ruhsatnamelerinden alınacak harçlar:” başlıklı bölümünün birinci paragrafı tarifeyle birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve ikinci paragrafının başına aşağıdaki cümle eklenmiştir:

“26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma ve Altyapı Alanına İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre bağlama kütüklerine kaydedilen gemi, deniz ve iç su araçlarına verilecek ruhsatnamelerden (Gemi, deniz ve iç su aracının boyuna göre her yıl için):

alınır.”

“Ruhsatnamenin birden fazla yıl için düzenlenmesi durumunda harç, ruhsatnamenin düzenlendiği ya da yenilendiği tarihte geçerli harç tutarı ile ruhsatnamenin geçerlilik süresinin çarpımı suretiyle hesaplanır.”

Yapılan düzenleme ile bağlama kütüğüne kayıtlı gemi, deniz ve iç su araçlarının bağlama kütüğü ruhsatnameleri yıllık harca tabi tutulmakta, tarife değiştirilerek bağlama kütüğüne kaydedilen söz konusu araçlara verilecek ruhsatnamelerden alınacak harçlar yeniden belirlenmektedir. Ayrıca birden fazla yıl için düzenlenen ruhsatnamelerde harcın, düzenlemenin/yenilemenin yapıldığı tarihte geçerli harç tutarı ile ruhsatnamenin geçerlik süresinin çarpımı suretiyle hesaplanacağı hususu açıkça düzenlenmektedir.

Değişiklik 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.

IX) Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

1) Kanunda Motorlu Araç Ticareti Yapanlar Kavramının Tanımında Değişikliğe Gidilmiştir.

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 2. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (d) bendine göre “motorlu araç ticareti yapanlar, kavramı (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olanları imal, inşa veya ithal edenler ile fabrika, ana bayi, bölge bayii, bayi, yetkili satıcı ve acenteler ile Maliye Bakanlığınca bu nitelikte oldukları tespit edilenleri” ifade etmektedir.

7491 sayılı Kanun’un 43. maddesiyle söz konusu ifade aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“motorlu araç ticareti yapanlar, kavramı (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olanları imal, inşa veya ithal edenler ile fabrika, resmî şekilde düzenlenen sözleşmesi bulunan ana bayi, bölge bayii, bayi, yetkili satıcı ve acenteler ile Maliye Bakanlığınca bu nitelikte oldukları tespit edilenleri” ifade etmektedir.

Böylece, vergi güvenliğini teminen, motorlu araç ticareti yapanların kendi aralannda yaptıkları adi sözleşmelere istinaden, ÖTV aranmaksızın işlem tesis edilmesinin önüne geçilmesini sağlamak üzere, söz konusu sözleşmelerin noterde düzenlenmesi gerektiği hususu açıklığa kavuşturulmaktadır.

Değişiklik 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

2) Kanunda İhracat İstisnasında Değişikliğe Gidilmiştir.

Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) bendi aşağıdaki gibidir.

“1. Bu Kanuna ekli listelerdeki malların ihracat teslimleri aşağıdaki şartlarla vergiden müstesnadır.

…

1. b) Teslim konusu mal, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinden çıkmış olmalıdır. Malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket edenlere veya bizzat alıcıya işlenmek ya da herhangi bir şekilde değerlendirilmek üzere yurt içinde teslimi ihracat sayılmaz.”

7491 sayılı Kanun’un 44. maddesiyle söz konusu bent aşağıdaki gibi değiştirilmiştir:

“b) Teslim konusu mal, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinden çıkmış olmalıdır. Malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket edenlere veya bizzat alıcıya işlenmek ya da herhangi bir şekilde değerlendirilmek üzere yurt içinde teslimi ile yurt içinden serbest bölgelere yapılan teslimler ihracat sayılmaz.”

Madde ile, halihazırda uygulamanın devamı mahiyetinde, serbest bölgeye yapılan teslimlerin ihracat istisnası kapsamında olmadığı hususu Kanuna açıkça yazılmak suretiyle oluşacak ihtilafların önüne geçilmesi sağlanmaktadır.

Değişiklik 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

3) Geçici Maddenin Süresi Uzatılmış ve Maddeye Fıkra Eklenmiştir.

Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun geçici 6. maddesi aşağıdaki gibidir:

“31/12/2023 tarihine kadar, bu Kanuna ekli (IV) sayılı listede yer alan 8517.12.00.00.11 G.T.İ.P. numaralı malların karşısında gösterilen orana göre hesaplanan verginin, bu malların her bir adedi için 160 Türk Lirasından az olması halinde, orana göre hesaplanan vergi yerine her bir adet için 160 Türk Lirası vergi alınır. Cumhurbaşkanı bu tutarı sıfıra kadar indirmeye, üç katına kadar artırmaya yetkilidir.”

7491 sayılı Kanun’un 45. maddesiyle söz konusu madde aşağıdaki gibi değiştirilmiştir:

“31/12/2028 tarihine kadar, bu Kanuna ekli (IV) sayılı listede yer alan 8517.12.00.00.11 G.T.İ.P. numaralı malların karşısında gösterilen orana göre hesaplanan verginin, bu malların her bir adedi için 160 Türk Lirasından az olması halinde, orana göre hesaplanan vergi yerine her bir adet için 160 Türk Lirası vergi alınır. Cumhurbaşkanı bu tutarı veya yeniden değerleme oranı uygulanmak suretiyle belirlenmiş olan tutarı sıfıra kadar indirmeye, üç katına kadar artırmaya yetkilidir.”

Bu maddede yer alan tutarlar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır. Hesaplanan tutarın 1 lirayı aşmayan kesirleri dikkate alınmaz.“

Değişiklik 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

X) Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 4. maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki gibidir:

“Her bir kurum ve kuruluşun tertip ettiği tüm şans oyunları için bir takvim yılı içinde ödeyeceği ikramiyelerin toplamı, aynı dönemdeki hasılatının % 40’ından az % 83‘ünden fazla olamaz. İlgili kurum ve kuruluşlar, yıllık ikramiye ortalamaları bu sınırlar içerisinde kalmak kaydıyla, tertip ettikleri her bir şans oyunu için farklı ikramiye oranları belirleyebilirler.”

7491 sayılı Kanun’un 64. maddesiyle fıkrada yer alan “%83’ünden” ibaresi “%93’ünden” şeklinde değiştirilmiştir.

Madde ile kurum ve kuruluşların tertip ettiği tüm şans oyunları için bir takvim yılı içinde ödeyeceği ikramiyelerin toplamının üst sınırına ilişkin değişiklik yapılması, bu amaçla ikramiye oranının brüt üst sınırının %83’den %93’e çıkarılması ve böylece hem yasa dışı bahisle ticari açıdan etkin mücadele edilmesi hem de söz konusu alandan elde edilen kamu geliri kaybının önlenmesi amaçlanmaktadır.
 

Değişiklik 28.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

7491 Sayılı Kanuna ulaşmak için tıklayınız.

Bilgilerinize Sunulur.

Saygılarımızla,

GÜRELİ YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK

VE BAĞIMSIZ DENETİM HİZMETLERİ A.Ş.