Vergi Sirküleri 44 : 7417 Sayılı Kanun İle Getirilen Varlık Barışı Uygulaması Ve Bazı Vergi Kanunlarında Yapılan Değişiklikler

VERGİ SİRKÜLERİ

SİRKÜLER TARİHİ : 5.07.2022

SİRKÜLER NO : 2022/44

7417 Sayılı KANUN İLE getİrİlen varlık barışı uygulaması ve BAZI VERGİ KANUNLARINDA yapılan değİşİklİkler

 (7417 Sayılı Devlet Memurları Kanunu İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 5/7/2022 tarihinde yayımlanmıştır)

Yayımlanan 7417 Sayılı Kanun ile birçok kanunda değişiklik ve düzenlemeler yapılmış olup, yayımlanan Kanun ile getirilen varlık barışı uygulaması ve diğer vergi kanunlarında yapılmış olan değişiklik ve düzenlemeler kısaca aşağıdaki gibidir:

1. 1. Varlık Barışı Kapsamında Getirilen Düzenlemeler (Yürürlük 5 Temmuz 2022):

Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymetin Türkiye’deki bankalara bildirilmesi: 7417 Sayılı Kanunun 50. maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’na (KVK) eklenen Geçici  15. madde ile gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını getirilen düzenleme çerçevesinde 31 Mart 2023’e kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildirebileceklerdir.

Söz konusu varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 5 Temmuz 2022 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 31 Mart 2023’e kadar kapatılmasında kullanılabilecektir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın bu madde hükümlerinden yararlanılacaktır.

5 Temmuz 2022 itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının 5 Temmuz 2022’den önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların en geç 31 Mart 2023’e kadar defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla bu düzenleme hükümlerinden yararlanılacaktır.

Türkiye’de bulunan ancak defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazların vergi dairesine bildirilmesi: Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31 Mart 2023’e kadar vergi dairelerine beyan edilir.

Beyan edilen varlıklara ilişkin getirilen vergi bağışıklıkları: Getirilen düzenleme kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar Vergi Usul Kanunu (VUK) uyarınca defter tutan mükellefler tarafından bildirim veya beyan tarihi itibarıyla kanuni defterlere kaydedilecektir. Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, bu madde hükümleri uyarınca kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetler için pasifte özel fon hesabı açarlar. Bu fon hesabı bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmedikçe işletmeden çekilemez, sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamaz, işletmenin tasfiye edilmesi halinde ise vergilendirilmez. Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, söz konusu kıymetleri defterlerinde ayrıca gösterirler. Bu varlıklar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaz ve bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmesi koşuluyla vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilir.

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar, madde düzenlemesinde yer alan beyan dışındaki diğer şartlar aranmaksızın madde hükümlerinden yararlanabilirler, bunlar tarafından taşınmaz dışındaki varlıkların en geç beyan tarihi itibarıyla banka veya aracı kurumlara yatırılmak suretiyle tevsik edilmesi zorunludur.

Önceki bölümde açıklanan düzenleme kapsamında beyan edilerek işletme kayıtlarına alınacak taşınmazların işletmeye devrine ilişkin tapuda yapılacak işlemlerden, Harçlar Kanunu uyarınca harç alınmayacak, bu taşınmazların işletmeye devri Gelir Vergisi Kanunu’nun (GVK) mükerrer 80. maddesi uygulamasında elden çıkarma sayılmayacaktır.

Bildirilen veya beyan edilen varlıklar üzerinden ödenecek vergi:

Banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak bildirim sahibinden bildirilen varlıkların değeri üzerinden:

• 30 Eylül 2022 tarihine kadar yapılan bildirimler için %1,
• 1 Ekim 2022 tarihi ila 31 Ekim 2022 tarihi (bu tarih dahil) arasında yapılan bildirimler için %2,
• 31 Mart 2023 tarihine kadar yapılan bildirimler için %3,

oranında peşin olarak tahsil ettikleri vergiyi, bildirimi izleyen ayın on beşinci günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan edecek ve aynı sürede ödeyeceklerdir.

Yukarıdaki vergi oranları; bildirilen varlıkların, Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılan hesaplara transfer edildiği veya yurt dışından getirilerek bu hesaplara yatırıldığı tarihten itibaren en az bir yıl süreyle tutulması halinde %0 olarak uygulanacaktır. Bu takdirde, banka ve aracı kurumlar tarafından bildirim esnasında tahsil edilerek vergi dairesine ödenen vergi, bildirim sahibinin ilgili vergi dairesine başvurusu üzerine iade edilecektir.

Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden %3 oranında vergi tarh edilecek ve bu vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenecektir.

Yukarıdaki bildirim ve beyanlar üzerine ödenen vergi, hiçbir suretle gider yazılamayacak ve başka bir vergiden mahsup edilemeyecektir.

Bildirim ve beyana konu edilen varlıklarla ilgili olarak VUK’nun amortismanlara ilişkin hükümleri uygulanmayacak, bu varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmeyecektir.

Vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaması: Bildirilen veya beyan edilen varlıklara isabet eden tutarlara ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak, diğer nedenlerle başlayan vergi incelemeleri ile takdir komisyonu kararları sonucu bulunan matrah farkının madde kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti ve bildirilen veya beyan edilen varlık tutarının, bulunan matrah farkına eşit ya da fazla olması durumunda matrah farkına ilişkin tarhiyat yapılmayacaktır.

Bulunan matrah farkının, bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespitine rağmen söz konusu varlık tutarlarından büyük olması durumunda sadece aradaki fark tutar üzerinden vergi tarhiyatı yapılacak, vergi incelemesi veya takdir komisyonu kararları sonucunda bildirim veya beyana konu edilen varlıklar dışındaki nedenlerle matrah farkı tespit edilmesi durumunda, bu düzenleme kapsamında bildirilen veya beyan edilen tutarlar, bulunan matrah farkından mahsup edilmeksizin tarhiyat yapılacaktır.

Getirilen şartlara uyulmaması halinde uygulanacak müeyyideler: Düzenleme kapsamında yurtdışındaki varlıklarla ilgili olarak bildirildiği halde, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmemesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmemesi ile bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen vergilerin süresinde ödenmemesi ve düzenlemede yer alan diğer şartların yerine getirilmemesi hallerinde, vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaması hükmünden yararlanılamayacaktır.

Keza, vergi incelemesine başlanılan veya takdir komisyonuna sevk edilen tarihten sonra bu düzenleme kapsamında yapılan bildirim ve beyanlar dolayısıyla söz konusu inceleme veya takdir komisyonu kararları sonucunda yapılacak tarhiyatlar için de vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaması hükmü uygulanmayacaktır.

Tahakkuk eden verginin vadesinde ödenmemesi vergi aslının gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Kanun uyarınca takip ve tahsiline engel teşkil etmeyecek olup, tahsil edilmiş olan vergiler red ve iade edilmeyecektir.

Bildirim ve beyan süresi sona erdikten sonra bildirim veya beyanlara ilişkin düzeltme yapılamayacaktır.

Getirilen düzenleme ile, Hazine ve Maliye Bakanlığı, madde kapsamına giren varlıkların Türkiye’ye getirilmesi ve bildirimi ile işletmeye dâhil edilmelerine ilişkin hususları, bildirim ve beyana esas şekli ile maddenin uygulanmasında kullanılacak bilgi ve belgeler ile iade işlemlerine ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili kılınmıştır.

1. 2. Kurumlar vergisi mükelleflerine nakdi sermaye artışlarına tanınan matrah indirimine süre sınırlaması getirilmiştir: KVK’nun matrahtan yapılabilecek indirimlerle ilgili 10. maddesinin I bendinde, finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden TCMB tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan “Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı” dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın yarısının (yurt dışından getirilen nakitle karşılanan kısmı için %75’inin) vergi matrahından indirilmesine imkan tanınmış olup, yayımlanan kanunun 49. maddesiyle getirilen ve 5 Temmuz 2022 tarihinde yürürlüğe girmiş olan değişiklikle söz konusu indirimden yararlanma süresi, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap dönemi ile bu dönemi izleyen dört hesap dönemi ile sınırlandırılmıştır.

   Yayımlanan Kanunun geçici 50. maddesi 13. fıkrası ile, yukarıdaki değişikliğin 5 Temmuz 2022 tarihinden önce sermaye artırımı yapan veya ilk defa kurulan şirketler için 2022 yılı hesap dönemi dahil olmak üzere 5 hesap dönemi için uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

2. 3. Elektrik motorlu binek oto alımlarında ÖTV oranları düşürülmüştür: Yayımlanan kanunun 44. maddesi ile Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kanununa ekli (II) sayılı listede “Sadece elektrik motorlu olanlar” satırı altındaki binek otoların tanımında ve özel tüketim vergisi oranlarında değişiklik yapılarak, 5 Temmuz 2022 tarihinden itibaren bu araçlara uygulanan en düşük oranlı ÖTV’de motor gücü üst sınırı 160 kW’ya yükseltilmiştir.

1. 4. Elektronik ticaretle ilgili yükümlülüklere uymayanlar ile VUK’na göre düzenlenmesi gereken fatura vb belgeleri vermeyen ve almayanlara yönelik özel usulsüzlük cezaları artırılmıştır: Kanunun 27. maddesi ile VUK’nun belge düzenine ilişkin özel usulsüzlük cezalarını düzenleyen 353. maddesinde 1 Ağustos 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe gireceği belirlenen değişikliklerle, “fatura ve benzeri evrak verilmemesi ve alınmaması vb.” hallerinde belge başına uygulanan özel usulsüzlük cezası (2022 yılında uygulanan 500 TL’ndan) 1.000 TL’na, her bir belge nevi itibariyle her bir tespit için (2022 yılında uygulanan 25.000 TL’ndan) 50.000 TL’na, her bir belge nevi itibariyle bir takvim yılı için getirilen toplam ceza üst sınırı ise (2022 yılında uygulanan 250.000 TL’ndan) 500.000 TL’na yükseltilmiştir.

Kanunun 26. maddesi ile VUK’nun mükerrer 257. maddesinde 5 Temmuz 2022 tarihinde ve kanunun 28. maddesi ile VUK’nun 355. maddesinde 1 Ağustos 2022 tarihinde yürürlüğe girmesi belirlenen değişikliklerle, VUK’nun mükerrer 257. maddesinde düzenlenen “elektronik ticaret” ve “gerçek faydalanıcı bilgisi”ne ilişkin yükümlülüklere uyulmaması halinde uygulanacak olan özel usulsüzlük cezaları artırılmıştır.

7417 Sayılı Devlet memurları Kanunu İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’a ulaşmak için tıklayınız.

Bilgilerinize Sunulur.

Saygılarımızla,

GÜRELİ YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK

VE BAĞIMSIZ DENETİM HİZMETLERİ A.Ş.